Ο Γιώργος Χαράκογλου, απόφοιτος της σχολής ιστιοπλοΐας του ΠΟΙΑΘ και η σύζυγός του Καρίνα µε το Φιλίζι, ένα Jeanneau 43 DS, ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2014 από τη Γλυφάδα και µέσω Σικελίας, Σαρδηνίας και Βαλεαρίδων έφτασαν στο Γιβραλτάρ. Μετά συνέχισαν ως τα Κανάρια Νησιά και το Πράσινο Ακρωτήρι και από εκεί διέπλευσαν τον Ατλαντικό Ωκεανό φτάνοντας στα νησιά της Καραϊβικής. Στις αρχές του 2017 έκαναν το πέρασµα ως την Κολοµβία, µετά πήγαν στα νησιά San Blas και τον Παναµά και διέσχισαν τη διώρυγα. Συνέχισαν το ταξίδι τους στον Ειρηνικό Ωκεανό, µε πρώτο προορισµό τα νησιά Galapagos και επόµενο την Πολυνησία: τα νησιά Marquesas, τις ατόλες Tuamotus και τα Society Islands. Τον Ιούλιο του 2019 απέπλευσαν από την Ταιτή για την Bora Bora και από εκεί έκαναν το πέρασµα ως την ατόλη Palmerston των Cook islands και κατόπιν στο Niue. Το απόσπασµα που ακολουθεί είναι το Ηµερολόγιο Καταστρώµατος του s/y Filizi από το πέρασµα από Niue προς τα νησιά Vava’u της Tonga και περιγράφει τη διάσωση που µεσολάβησε. www.sailingfilizi.gr
Δευτέρα 5/8
09.00 Κόσµος πολύς σήµερα στο Niue yacht club, µαζί και εµείς να περιµένουµε τους αρµόδιους για το clearance, την έξοδο από τη χώρα. Δίνουµε στον Brian µια ελληνική σηµαία και την τοποθετεί πάνω στον τοίχο. Είναι εδώ και το πλήρωµα του καταµαράν Inspire, η Abby, µια γλυκύτατη νεαρή Νεοζηλανδή µε φουσκωµένη κοιλίτσα, είναι έγκυος πέντε µηνών, ο µνηστήρας της Rohan και οι γονείς του, Tresna και Greg.
Φεύγουν κι αυτοί σήµερα για Tonga, όπως και οι Νορβηγοί του Katta και οι Ιταλοί του Arka. Ο καιρός δείχνει καλός, µε άνεµο αρκετά δυνατό. Ελπίζουµε οτι είναι ένα γρήγορο ταξίδι ως το Neiafu, του νησιού Vava’u, της Tonga. Η απόσταση είναι 250 ΝΜ, θα χρειαστούµε περίπου δύο εικοσιτετράωρα σύν ένα που θα χάσουµε στο date line.
14.00 Αφήνουµε το ρεµέτζο και ανοίγουµε πανιά. Το Niue σιγά – σιγά ξεµακραίνει. Όσο οι ώρες περνούν, ο άνεµος φορτώνει και ταξιδεύουµε γρήγορα.
16.00 Ένα πανί φαίνεται στον ορίζοντα, το AIS δείχνει οτι είναι το Inspire. Πλέουν µε ταχύτητα 5 kts, στην ίδια πορεία µε εµάς.
18.00 Απολαυστική πλεύση µε τα πανιά για δευτερόπρυµα και αεράκι δροσερό από τα νοτιοανατολικά. Ξαφνικά, στα εκατό µέτρα µπροστά, φαίνεται ένας πίδακα νερού, µετά από λίγο ένας δεύτερος. Φάλαινες! Ο καπετάνιος µου αποσυνδέει τον πιλότο, παίρνει το τιµόνι στα χέρια και στρίβει αριστερά για να µην τους κλείσουµε τον δρόµο. Ένα τεράστιο πτερύγιο βγαίνει από το νερό, κάνει µια ολόκληρη περιστροφή και ξαναµπαίνει µε δύναµη πετώντας σπρέυ. Στα δεξιά, πολύ κοντά µας εµφανίζεται µια γαλάζια σκιά.
Καλούµε το Inspire στο VHF και τους ενηµερώνουµε για να έχουν τον νου τους. Είναι υπέροχα τα γιγάντια αυτά πλάσµατα, µα είναι τροµακτικό να είσαι τόσο κοντά τους, εν πλώ στον ωκεανό. Οι πίδακες των φαλαινών δεν φαίνονται πια, έµειναν µόνο τα κύµατα και οι αφροί τους.
Μια ηλιαχτίδα περνά το φράγµα των νεφών, τα πανιά του Inspire φωτίζονται χρυσά µέσα στον γκρίζο ωκεανό. Ξεµουδάρουµε την genoa για να πλησιάσουµε το καταµαράν και να τους φωτογραφίσουµε. Τους µιλάµε ξανά: τι θα λέγατε να φωτογραφήσουµε αλλήλους; Ωραία ιδέα! Είναι τόσο σπάνιο να συναντήσουµε σκάφος κοντά µας, στα περάσµατα.
Ο ήλιος έδυσε πριν από ώρα. Σύννεφα βαριά έχουν σκεπάσει τον ουρανό, κρύβοντας το φεγγάρι και όλα τα αστέρια. Ταξιδεύουµε µε 6 kts µε την τζένοα σε 2η µούδα, τη µαΐστρα σε 3η µέσα σε απόλυτο σκοτάδι. Νυστάζω πολύ. Φέρνω το sleeping bag, βγάζω το σωσίβιο και ξαπλώνω στο κόκπιτ, «για δυο ώρες max», λέω στον καπετάνιο µου.
19.20 Δεν έχω προλάβει να κλείσω τα βλέφαρά µου, όταν ακούγεται ένα εκκωφαντικό, επαναλαµβανόµενο σφύριγµα από το VHF.
«Τί είναι αυτό; Μπορεί να είναι distress (σήµα κινδύνου);»
Στην οθόνη εµφανίζεται το µήνυµα:
From 219040000
RCVD CALL LOG
Undersignated
18°57 S 170°41 W
Πιάνει αµέσως το ipad και σηµειώνει στον χάρτη Navionics το σηµείο που καταδεικνύουν οι συντεταγµένες. Το σκάφος µε MMSI 219040000βρίσκεται 10 µίλια δυτικά . Η τροµακτική επιβεβαίωση του distress signal έρχεται µετά από λίγα λεπτά.
«MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY. This is sailing vessel Gwendoline. We are sinking. Our coordinates are 18°57S 170°41W, over.» (Καλώ από το ιστιοπλοϊκό Gwendoline. Βυθιζόµαστε. Οι συντεταγµένες µας είναι 18°57Ν 170°41Δ, έτοιµος).
Το αίµα µου παγώνει! Η σκέψη ότι ένα σκάφος βυθίζεται σε µια σκοτεινή κι ανταριασµένη νύχτα σαν την αποψινή, µε γεµίζει τρόµο.
Ο Γιώργος αρπάζει το µικρόφωνο: «Καπετάνιε του Gwendoline, είµαστε το s/y Filizi. Βρισκόµαστε 10 ναυτικά µίλια µακριά σας. Σε 1,5 ώρα θα είµαστε εκεί, over!»
«Ευχαριστώ! Ευχαριστώ Filizi!», απαντά ο άνδρας µε τρεµάµενη φωνή.
«Πόσα άτοµα είστε στο σκάφος; Over.»
«Δύο άτοµα. Δεν µπορώ να µιλήσω άλλο, το σκάφος έχει πληµµυρίσει. Το εγκαταλείπουµε τώρα και µπαίνουµε στο liferaft (σωσίβια λέµβος), over!»
Η ανατριχιαστική σιωπή στο VHF, σκεπάζεται απ’ το σφύριγµα του ανέµου και τον παφλασµό των κυµάτων. Καλούµε το Inspire, άκουσαν το distress και τη συνοµιλία µας µε το Gwendoline. Λένε ότι τηλεφώνησαν στο RCCNZ (Rescue Coordination Centre New Zealand) και αυτοί απάντησαν ότι είναι ενήµεροι για το SOS του Gwendoline, και θα στείλουν αεροπλάνο F16 για τον εντοπισµό των ναυαγών. Το Inspire τους είπε ότι βρισκόµαστε κοντά και πηγαίνουµε για τη διάσωση.
Ξεµουδάρουµε τα πανιά και η ταχύτητα ανεβαίνει στα 7-8 kts. Όσο πιο γρήγορα φτάσουµε κοντά τους, τόσο το καλύτερο. Έχουµε 1,5 ώρα για να προετοιµαστούµε. Οργανώνω την cabin 1, µε πετσέτες, σεντόνια και µαξιλάρια για τους ναυαγούς. Ο Γιώργος συνδέει τον ισχυρό φακό εντοπισµού στην πρίζα των 12 Volt του κόκπιτ, για να σιγουρευτεί ότι λειτουργεί καλά. Ο φακός φωτίζει τη θάλασσα µε µακριά δέσµη φωτός. Είναι εντάξει. Στο VHF ακούγεται η φωνή της Abby.
«Filizi, Filizi, Inspire. Εντοπίσαµε τη σωσίβια λέµβο, βρίσκεται εδώ, ανάµεσα σε εµάς και το Filizi, οver.»
«Inpire, Inspire, Filizi. Η λέµβος πρέπει να βρίσκεται µίλια µακριά. Πιστεύω πως είδατε τη λάµψη από τον φακό εντοπισµού που µόλις δοκιµάσαµε. Θα συνεχίσουµε την πορεία µας, over.»
«Μάλλον έχετε δίκιο, αλλά για να είµαστε σίγουροι, θα ψάξουµε την περιοχή. Standing by 1-6.»
Έχει περάσει περίπου µισή ώρα και απέχουµε ακόµα 6-7 ναυτικά µίλια από το στίγµα του Gwendoline. Ο άνεµος έχει ένταση 25 κόµβους, τα κύµατα είναι µεγάλα από τα γεµάτα 6 µποφόρ στον ανοιχτό ωκεανό. Σβήνουµε όλα τα φώτα, σκεπάζουµε ακόµα και το φωτάκι της πυξίδας για να συνηθίσουν τα µάτια µας, κι η νυχτερινή µας όραση να έρθει στο maximum. Γύρω απόλυτο σκοτάδι, εκτός το µακρινό φως του Inspire, τα φώτα πορείας στην κορυφή του καταρτιού µας και τους φωσφορισµούς του φυτοπλαγκτόν πάνω στα κύµατα. Ο καπετάνιος µου αναρωτιέται πού να βρίσκεται η λέµβος και πόσο να την παρασύρει ο άνεµος και το ρεύµα.
Το σκοτάδι µπροστά από την πλώρη σκίζεται από µια µικρή έκρηξη, τη δυνατή λάµψη µιας κόκκινης φωτοβολίδας αλεξιπτώτου. Ο ορίζοντας φωτίζεται µαζί και η καρδιά µας. Η λέµβος βρίσκεται εκεί, πάµε σωστά. Το Inspire καλεί στο VHF, το είδατε? Ναι! Οι φωνές στρογγυλεύουν από ανακούφιση.
Η ώρα περνά, ο Γιώργος υπολογίζει ότι απέχουµε περίπου 5-6 µίλια, υπολογίζοντας µικρό εκπεσµό του life raft από το ρεύµα. Στο µεταξύ παρακολουθούµε από το VHF τη συνοµιλία του Inspire – που βρίσκεται 3-4 µίλια πίσω – µε το KATTA των Νορβηγών. Η Abby δίνει στον Bjorn του KATTA τον δορυφορικό αριθµό iridium του Inspire και τις συντεταγµένες της σωσίβιας λέµβου. Το KATTA που βρίσκεται 20 µίλια µακριά, µπορεί και ενηµερώνει το Niue yacht club. Είναι καθησυχαστικό ότι κι αυτοί βρίσκονται κοντά. Όλοι µαζί, θα καταφέρουµε να βοηθήσουµε τους ναυαγούς. Λόγω της µεγάλης απόστασης, η συνοµιλία τους έχει παράσιτα και χρειάζεται να επαναλαµβάνουν συνέχεια τα νούµερα και τις συντεταγµένες. Ανησυχώ που το κανάλι 16 είναι απασχοληµένο τόση ώρα, είναι το παγκόσµιο κανάλι κινδύνου. Η συνοµιλία τους τελειώνει. Το κανάλι µένει ελεύθερο. Η επόµενη εκποµπή είναι µια υπέροχη έκπληξη.
«This is the life raft … Gwendoline, this is … life raft of Gwendoline, do you copy;» (Eδώ σωσίβια λέµβος του Γκουέντολιν. Λαµβάνει κανείς;), ακούγεται η ανδρική φωνή µε παράσιτα.
«Life raft of Gwendolin, this is Inspire.»
«Σας µιλά…. από φορητό VHF. Η θέση µας αυ….. τη στιγµή είν…. 18°5…….S 170°4…… W. Είδατε το flare ….αµε; over.»
«Το είδαµε. Παρακαλώ επαναλάβετε τις συντεταγµένες σας, over.» Κατεβαίνω κάτω και ανάβω το καινούργιο VHF. Η αντέvνα του βρίσκεται πάνω στο κατάρτι και η λήψη του είναι πιο δυνατή.
«Η θέση µας είναι 18°57.04S 170°43.03 W. Υπολογίζω ότι η λέµβος παρασύρεται από ρεύµα ενός κόµβου, over.»
«Ελήφθη! Το Filizi προπορεύεται, πρέπει να απέχει 5 µίλια από εσάς, over» απαντά η κοπέλα.
«Εντάξει! Θα σας ενηµερώνουµε για το στίγµα µας, over.» Η συνοµιλία τους ακούγεται καθαρά..
«Life raft of Gwendoline, λέµβος του Γκουέντολιν, εδώ Filizi. Η θέση σας ελήφθη. Έχετε άλλες φωτοβολίδες µαζί; Ή κάποιον φακό; Over.»
«Filizi, εδώ λέµβος του Gwendoline. Έχουµε, νοµίζω, ακόµα πέντε φωτοβολίδες. Έχουµε και έναν ανακλαστήρα ραντάρ, οπότε ίσως µπορείτε να µας δείτε. Φακό δεν έχουµε, µα στη σκεπή της λέµβου υπάρχει φως που αναβοσβήνει, over».
«Ελήφθη. Δεν έχουµε ραντάρ, ίσως έχει το Inspire. Είµαστε σε διαρκή επαγρύπνηση για να σας εντοπίσουµε, over. Standing by 1-6.» Το ραντάρ µας, ακόµα µια απώλεια. Σταµάτησε να δουλεύει στην Πολυνησία, πριν λίγους µήνες. Ο τεχνικός στην Ταϊτή δεν µπόρεσε δυστυχώς να το επισκευάσει.
Το Inspire καλεί τη σωσίβια λέµβο, εντόπισαν το στίγµα τους στο ραντάρ. Πάµε καλά, σύντοµα θα βρισκόµαστε κοντά τους. Συζητάµε µε τον Γιώργο το πώς θα τους προσεγγίσουµε και πώς θα φέρουµε τους ανθρώπους πάνω στο Filizi. Η καλύτερη λύση είναι να τους ανεβάσουµε από την πρυµνιά πλατφόρµα. Εύκολο δεν θα είναι. Τα κύµατα είναι µεγάλα, 3 µέτρα ψηλά και φυσάει πολύ.
21.00 Ο καπετάνιος µου υπολογίζει ότι απέχουµε γύρω στα 3 µίλια από τη σωσίβια λέµβο. Είµαι καθισµένη σε ένα ψηλό σηµείο του κόκπιτ και κοιτάζω ευθεία µπροστά µέσα στο σκοτάδι µήπως διακρίνω κάτι. Φοβάµαι µην κάτι πάει στραβά και πέσουµε πάνω τους. Σε µια στιγµή διακρίνω φως που αναβοσβήνει.
«ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙ!!! ΤΟΥΣ ΕΙΔΑ!!!.» Η καρδιά µου χτυπά σαν τρελή.
«Πού;» ρωτά ο Γιώργος και προσπαθεί να δει.
«Εκεί! Εκεί!», λέω ενώ προσπαθώ να εντοπίσω τις µικρές διακεκοµένες λάµψεις πίσω απ’ τα ωκεάνεια κύµατα που ανεβοκατεβαίνουν. Τίποτα! Μόνο σκοτάδι.
«Τους είδα, είµαι σίγουρη! Πάω στο VHF κάτω, να τους το πω για να χαρούν.»
«Σωσίβια λέµβος του Gwendoline, εδώ Filizi. Μόλις είδαµε το φως της λέµβου σας, over. Είµαστε κοντά.»
«Filizi, εδώ σωσίβια λέµβος του Gwendoline. Αυτό είναι υπέροχο νέο, Filizi. Διακρίνουµε τα φώτα στο κατάρτι σας τώρα. Σας περιµένουµε! Over.»
Μένουµε να ψάχνουµε στο σκοτάδι και µετά από πέντε αγωνιώδη λεπτά, το φως της σωσίβιας λέµβου φαίνεται ξανά, ολοκάθαρα µπροστά από την πλώρη. Η χαρά και η ένταση κορυφώνεται. Μαζεύουµε τα πανιά και ανάβουµε τη µηχανή του σκάφους.
21.30 Η λέµβος βρίσκεται 30 µέτρα µακριά. Ο Γιώργος µανουβράρει το Filizi ώστε να έρθουµε από την υπήνεµη πλευρά της σωσίβιας λέµβου και ο άνεµος να την παρασύρει προς εµάς. Σε λίγο η λέµβος βρίσκεται σε απόσταση 10 µέτρων στα αριστερά και βγαίνω στο πλάι του καταστρώµατος (midships) µε τη χοντρή µπλε πρυµάτσα έτοιµη στο χέρι. Από αυτή την απόσταση, βλέπω καθαρά δυο άτοµα µέσα στη λέµβο, µε αναµµένους φακούς κεφαλής γύρω απ’ τα µέτωπά τους. Ο άνδρας κάτι φωνάζει και µου πετά ένα λεπτό σχοινί που έχει στην άκρη δεµένο ένα βαρύ δαχτυλίδι από καουτσούκ, µε διάµετρο περίπου 20 εκατοστά. Πιάνω το δαχτυλίδι και τραβάω για να φέρω την λέµβο πίσω από την πρύµνη. Η αντίσταση λόγω του όγκου της λέµβου και του ανέµου είναι τροµερή, τα εµπόδια πάνω στο σκάφος πολλά. Το δαχτυλίδι ξεφεύγει απ’ τα χέρια µου και πέφτει µαζί µε το σχοινί στην θάλασσα.
«Γιώργο! Τους έχασα!», του λέω κοιτάζοντας απογοητευµένη τη λέµβο που αποµακρύνεται.
«Μην ανησυχείς, θα τους φέρουµε καλύτερα», λέει ο Γιώργος ψύχραιµα. Κάνει έναν κύκλο µε το σκάφος, περνά µπροστά απ’ τον άνεµο. Η λέµβος είναι τώρα στην υπήνεµη, δεξιά πλευρά του Filizi, απ’ όπου η πρόσβαση στην πλατφόρµα είναι πολύ πιο εύκολη. Ο άνδρας ξαναπετά το σχοινί µε το δαχτυλίδι, το πιάνω και µε τη βοήθεια του Γιώργου, τους φέρνουµε κοντά, πίσω από την πρύµνη. Ο καπετάνιος µου µε το ένα χέρι τραβά το σχοινί και το άλλο το απλώνει κάθε τόσο στο χειριστήριο, και κάνει ανάποδα τη µηχανή. Μόλις η ταχύτητα κατεβαίνει στο µηδέν αρχίζει η µεγάλη µάχη. Το σκάφος ανεβαίνει ένα κύµα, η σωσίβια λέµβος µένει δύο µέτρα πιο χαµηλά, µετά το σκάφος κατεβαίνει το κύµα, η λέµβος βρίσκεται δυο µέτρα πιο ψηλά, ενώ ήδη το επόµενο κύµα σκάει µε αφρούς κάτω απ’ την πλατφόρµα της πρύµνης. Μέσα σε αυτόν τον χαµό, προσπαθούµε να κρατηθούµε και να κρατήσουµε τη σωσίβια λέµβο, και να τη φέρουµε πιο κοντά, για να ανέβει η γυναίκα.
Ο Γιώργος κάθεται κάτω στο deck, στο άνοιγµα του κόκπιτ προς την πλατφόρµα της πρύµνης. Δένω το σχοινί µε το δαχτυλίδι στο βιτζιρέλο – είναι τόσο λεπτό που µου έχει κόψει τα χέρια παρ’ ότι φοράω γάντια ιστιοπλοΐας – και πετάω τη χοντρή πρυµάτσα στον άνδρα. Εκείνος την πιάνει, τραβά και έρχονται πιο κοντά. Με τα κύµατα να µας χτυπούν πάνω – κάτω, φέρνουµε µε την πρυµάτσα τη λέµβο σε επαφή µε το σκάφος. Η γυναίκα κάνει τεράστια προσπάθεια για να σταθεί στα γόνατα και να βγει από τη λέµβο, που είναι σαν ένα φουσκωτό στρώµα θαλάσσης µέσα στον ωκεανό. Ο άνδρας τη σπρώχνει, αυτή απλώνει τα χέρια και ο Γιώργος την αρπάζει από τους ιµάντες του σωσιβίου της και την τραβά µε δύναµη πάνω στο σκάφος. Η γυναίκα πέφτει πάνω στην πλατφόρµα και στον Γιώργο και για µια ατέλειωτη στιγµή, µοιάζει βέβαιο ότι θα πέσει στη θάλασσα, µόνη ή παρασύροντας κι αυτόν µέσα. Ο Γιώργος όµως κρατά αντίσταση, η αδρεναλίνη µιλά και µε ένα τελευταίο τράβηγµα, σηκώνει τη γυναίκα και σχεδόν την πετάει µέσα στο κόκπιτ. Εκείνη παραπατά λίγο και µετά σηκώνεται όρθια.
«Ευχαριστώ! Σας ευχαριστώ πολύ!» ψελλίζει, σοκαρισµένη.
«Κάθισε, ησύχασε! Είσαι ασφαλής, τώρα» της λέει ο Γιώργος και γυρνάει το βλέµµα στη λέµβο. Ο άνδρας µας δίνει τα πράγµατά τους, τρεις µαύρες σακούλες σκουπιδιών και ένα αδιάβροχο σακίδιο (grab bag). Ξαφνικά, για λίγα δευτερόλεπτα, γίνεται ένα µικρό θαύµα, το κύµα πέφτει και η θάλασσα ησυχάζει! Ο άνδρας βγαίνει από τη σωσίβια λέµβο και µε τις οδηγίες του Γιώργου, πιάνεται από τον βραχίονα του ανεµοτίµονου, και ανεβαίνει στο Filizi, όρθιος και ατσαλάκωτος σαν τον James Bond, όπως είπε ο ίδιος αργότερα. Το Inspire και το πλήρωµά του που έχουν φτάσει από ώρα, παρακολουθούν από κοντινή απόσταση, µε φώτα και µηχανές αναµµένα.
Η σωσίβια λέµβος είναι ακόµα δεµένη πίσω από το Filizi. Οι δυο καπετάνιοι συζητούν τί πρέπει να κάνουµε, µήπως προσπαθήσουµε να τη σκάσουµε. Τα κύµατα έχουν αγριέψει και πάλι, σκάζουν µε δύναµη πάνω στο life raft και την πρύµνη. Σκεφτόµαστε ότι µια άδεια φουσκωτή σωσίβια λέµβος δεν θα είναι κίνδυνος για τη ναυσιπλοΐα. Την τραβάω κοντά, κόβω σύριζα το σχοινί και την αφήνω στον άνεµο. Μετά από τόσο µεγάλη ένταση, νιώθω για λίγο σαν χαµένη.
Παίρνουµε αγκαλιά τους δυο απρόσµενους επισκέπτες µας.
«Welcome on board Filizi, καλωσήρθατε στο Filizi».
«Σας ευχαριστώ τόσο πολύ, σας ευχαριστώ τόσο πολύ!» λέει ο άνδρας. «Το όνοµά µου είναι Kim.»
«Μας σώσατε, δεν έχω λόγια να σας ευχαριστήσω. Είµαι η Lene», λέει η γυναίκα και πέφτει στην αγκαλιά του άνδρα. Εκείνος της µιλά ήρεµα σε κάποια – µάλλον σκανδιναβική – γλώσσα και εκείνη σφίγγεται πάνω στον ψηλό άνδρα και κρύβει το πρόσωπό της στο στήθος του.
Ο καπετάνιος µου παίρνει το τιµόνι στα χέρια και βάζει πρόσω. Φέρνω στους ανθρώπους πετσέτες να σκουπιστούν. Η Lene είναι µούσκεµα και την κατεβάζω στην cabin 1 για να αλλάξει.
«Μπορείτε να κοιµηθείτε εδώ, η καµπίνα είναι δική σας. Παρακαλώ, νιώστε σαν στο σπίτι σας. Ότι χρειαστείτε να µας το ζητήσετε.»
«Σ’ ευχαριστώ για όλα. Πώς σε λένε;»
«Καρίνα. Και τον άνδρα µου Γιώργο, αν σου φαίνεται δύσκολο µπορείς να τον φωνάζεις George.»
Ο Γιώργος καλεί το Inspire στο VHF, τους λέει ότι οι άνθρωποι είναι ασφαλείς πάνω στο Filizi, καλά στην υγεία τους. Εκείνοι απαντούν µε πανηγυρισµούς και συγχαρητήρια. Όλη την επόµενη ώρα, η Abby και το υπόλοιπο πλήρωµα κάνουν απανωτές επαφές µε εµάς, µε το Katta, το Niue και το RCC New Zealand, για να διασαφηνίσουν και να µεταφέρουν πληροφορίες για τη θέση και την κατάσταση του Gwendoline Μ, που όπως φαίνεται δεν έχει βυθιστεί ακόµα και το στίγµα του φαίνεται στο ΑΙS. Ακούω τη γλυκιά, ψύχραιµη φωνή της κοπέλας. Τη νιώθω τόσο οικεία και καθησυχαστική, σαν να γνωριζόµαστε από πολλά χρόνια.
Ετοιµάζω τσάι και το ανεβάζω στο κόκπιτ µαζί µε µπισκότα. Ο Γιώργος παίρνει το φλυτζάνι και µε τραβά κοντά του, πονάει πολύ λέει, χτύπησε την ώρα που ανέβαζε τη Lene και πρέπει να έσπασε κάποιο πλευρό. Ταράζοµαι. Πώς θα τα καταφέρουµε µε τον καπετάνιο τραυµατισµένο; Όλη την επόµενη ώρα του είναι αδύνατο να καθίσει από τον πόνο και αναγκαστικά ακούει την τροµακτική διήγηση του Kim και της Lene όρθιος, πίσω από το τιµόνι.
«Ήταν λίγο µετά το δείπνο και βρισκόµασταν στο κόκπιτ. Ταξιδεύαµε ωραία µε ταχύτητα περίπου 6kts, όταν ξαφνικά συγκρουστήκαµε µε κάτι µε τόση δύναµη που το Gwendoline σταµάτησε σαν να χτυπήσαµε πάνω σε τοίχο!! Ευτυχώς, ήµασταν καθισµένοι και δεν τραυµατιστήκαµε. Αρχίσαµε να ψάχνουµε τη θάλασσα γύρω µε τους φακούς, µα ήταν απόλυτο σκοτάδι, τα κύµατα µεγάλα και δεν διακρίναµε τίποτα. Το σκάφος γύρισε στο πλάι, οπότε απενεργοποίησε τον αυτόµατο πιλότο, πήρα το τιµόνι στα χέρια και κατάλαβα ότι ήταν µπλοκαρισµένο. Κατέβηκα κάτω, έλεγξα τις καµπίνες στην πλώρη που ήταν ΟΚ, ύστερα το σαλόνι και ήταν εντάξει. Μετά µπήκα στην τραπεζαρία, πίσω στην πρύµνη, όπου ακριβώς κάτω απ’ το τραπέζι φαγητού βρίσκεται το τιµόνι του σκάφους. Η τραπεζαρία ήταν πληµµυρισµένη µε νερά. Προσπάθησα να δω από πού µπαίνουν. Έβγαλα τις τάβλες του τραπεζιού και τότε είδα µια τρύπα στη θέση του τιµονιού και νερό να αναβλύζει σαν σε τζακούζι! Έθεσα αµέσως σε λειτουργία τις αντλίες του σκάφους, έχουµε τρεις πολύ ισχυρές αντλίες. Μετά προσπάθησα να φράξω την τρύπα για να µειωθεί η εισροή νερού, έβαλα σχοινιά, πετσέτες, κουβέρτες, χωρίς κανένα αποτέλεσµα.
Ανέβηκα και είπα τα άσχηµα νέα στη Lene. Από τη σύγκρουση, ίσως µε κάποιο container, φαίνεται πως έσπασε το τιµόνι. Της είπα να µαζέψει τα απαραίτητα, ίσως χρειαστεί να εγκαταλείψουµε το σκάφος. Η Lene πανικοβλήθηκε, αλλά για µια στιγµή µόνο. Το έχουµε συζητήσει πολλές φορές, στα χρόνια που ζούµε στο σκάφος, κάνουµε και ασκήσεις ετοιµότητας κάθε τόσο, γιατί πάντα φιλοξενούµε κόσµο και πρέπει να φροντίζουµε για την ασφάλειά τους.»
«Μετά από αυτό που συνέβη στο καταµαράν Ki,» συµπληρώνει η Lene, «όπου οι άνθρωποι βρέθηκαν ναυαγοί στο Niue,χωρίς διαβατήρια, ρούχα κλπ, ήθελα να είµαστε έτοιµοι για ότι και αν συµβεί.»
«Έτσι είναι!» συνεχίζει ο Kim, «Μετά από µια ώρα περίπου, το νερό είχε φτάσει πάνω από τη µέση του σκάφους, και ήξερα ότι όταν φτάσει στις µπαταρίες όλα τα συστήµατα, πλοήγησης και επικοινωνιών θα σβήσουν. Ήταν ολοφάνερο πια, το Gwendoline ήταν καταδικασµένο. Πάτησα το κουµπί SOS στο δορυφορικό Iridium GO και τηλεφώνησα στο GEOS Alarm Center στο Texas Αυτό το τηλεφώνηµα ήταν δοκιµασία. Το τηλέφωνο χτύπησε πολλές φορές και όταν επιτέλους απαντήθηκε, η γυναίκα στο ακουστικό µε ρώτησε µε ψυχρή φωνή «Ποιός είσαι, πες µου το όνοµά σου». Της έδωσα το όνοµά µου, της είπα «καλώ από το σκάφος Gwendoline Μ, βυθιζόµαστε, στέλνω SOS!». Όταν έκλεισα τη γραµµή έδωσα το Iridium στη Lene να το βάλει στην τσάντα. Στα όργανα δεν φαινόταν κανένα σκάφος γύρω, όµως µέσα στην αγωνία µου, πάτησα το κουµπί Distress στο VHF. Ξαναπήγα στη Lene και της είπα να ρίξουµε αµέσως τη σωσίβια λέµβο στη θάλασσα. Μόλις τη ρίξαµε, είδαµε µε φρίκη ότι είχε πέσει ανάποδα. Ευτυχώς γύρισε µόνη της σχεδόν αµέσως, το µοντέλο είναι φαίνεται καλό, Viking. Δέσαµε τη σωσίβια λέµβο, η Lene έφερε τα πράγµατα και µπήκε µέσα».
«Νοµίζαµε», συµπληρώνει η Lene, «ότι µπορεί να περνούσαµε 2-3 µέρες εκεί µέσα. Ήταν φρικτό! Μ’ έπιασε ναυτία αµέσως, τόσο άσχηµα κουνιόταν η λέµβος απ’ τα κύµατα. Μόνοι µας, µέσα στο σκοτάδι, στον ωκεανό. Ήταν φρικτό, φριχτό!»
«Τη στιγµή που πήγα να µπω στη λέµβο, σκέφτηκα ότι ήταν λάθος να µην δοκιµάσω τα πάντα. Γύρισα πίσω τροµερά φοβισµένος από τη µια γιατί το νερό είχε ανέβει πάνω απ’ τη µέση, και το Gwendoline µπορεί να βυθιζόταν από στιγµή σε στιγµή και από την άλλη γιατί σκεφτόµουν ότι αν κοβόταν εκείνη τη στιγµή το σχοινί που κρατούσε τη σωσίβια λέµβο, θα ήµουν χαµένος! Ενεργοποίησα το VHF και έδωσα το MAYDAY. Και τότε άκουσα την ωραιότερη πρόταση που έχω ακούσει ποτέ στη ζωή µου, εσένα Γιώργο να λες ότι είσαστε δέκα µίλια µακριά και έρχεστε να µας σώσετε! Ευχαριστώ θεέ µου, είπα µέσα µου. Δεν είµαστε µόνοι! Μετά µπήκα στη σωσίβια λέµβο, έκοψα το σχοινί και ο άνεµος µας πήρε µακριά από το Gwendoline. Κι αυτή ήταν η τελευταία φορά που είδα το ωραίο µου σκάφος…»
«Σας ευχαριστούµε, µας κάνατε το καλύτερο και πολυτιµότερο δώρο, τη ζωή µας», λέει η Lene χαµογελώντας.
«Δεν κάναµε τίποτα παραπάνω από το χρέος µας σαν συνάδελφοι θαλασσινοί,» απαντά ο Γιώργος .
Το Inspire καλεί ζητώντας τις συντεταγµένες µας για να ενηµερώσουν το RCC New Zealand και το Niue, µέσω του sy Katta.
«Καρίνα, πρέπει να ανοίξουµε τα πανιά», λέει ο καπετάνιος µου. Ανοίγω τη τζένοα σε δεύτερη µούδα, εκείνος ρυθµίζει την Hydrovane και σβήνει τη µηχανή. Ο δυνατός άνεµος φουσκώνει το πανί και το Filizi παίρνει ταχύτητα.
Οι επισκέπτες µας είναι εξαντληµένοι. Τους κατεβάζω στην καµπίνα, τους δείχνω τα απαραίτητα και τους αφήνω να ησυχάσουν. Ο Γιώργος µένει στο κόκπιτ, κατάφερε να βρει µια κάπως βολική στάση και να καθίσει. Του δίνω ένα αναλγητικό, µήπως λίγο τον βοηθήσει.
«Είναι πάρα πολύ σηµαντικό ότι ο Kim τα έκανε όλα ‘by the book’», µου λέει πολύ σοβαρός. «Ο άνθρωπος έκανε όλες τις σωστές κινήσεις που, εκ των υστέρων, µπορεί να φαίνονται αυτονόητες ή απλές, αλλά την ώρα του κινδύνου αν δεν είσαι σωστά προετοιµασµένος, αυτό το λάθος µπορεί να σου στοιχίσει τη ζωή σου. Σκέψου τα! Είχε δορυφορικό για να στείλει SOS. Είχε σωστό VHF και έστειλε αυτόµατο distress call µε συντεταγµένες και χειροκίνητο MAYDAY. Φορούσαν και οι δύο σωσίβια. Είχαν µαζί τους στη λέµβο το EPIRB, το δορυφορικό iriduumGo, κινητά και τα φορητά VHF µε ενσωµατωµένο GPS, µε τα οποία επικοινώνησαν µε εµάς και έδωσαν το νέο στίγµα τους. Πήραν στη λέµβο έναν φορητό ανακλαστήρα ραντάρ, αρκετά λίτρα πόσιµο νερό και φυσικά το grab bag µε τα απαραίτητα! Και βέβαια είχαν ένα πολύ καλό ‘self righting’ life raft, που τους έσωσε.»
(σσ “Grab bag”, ονοµάζεται ένας απόλυτα αδιάβροχος σάκος (dry bag) τον οποίο οφείλουµε να έχουµε πάντα έτοιµο όταν βρισκόµαστε εν πλω, για να τον πάρουµε µαζί σε περίπτωση που χρειαστεί να εγκαταλείψουµε το σκάφος. Στον σάκο εµείς θα βάζαµε τα έγγραφα του σκάφους, τα διαβατήρια, φωτοβολίδες κινδύνου, σύστηµα πλοήγησης και σύστηµα εντοπισµού θέσης – στην περίπτωσή µας ένα iPad ή κινητό τηλέφωνο µε χάρτες – που πρέπει να είναι πάντα φορτισµένο, VHF χειρός, δορυφορικό τηλέφωνο και EPIRB, σύνεργα ψαρέµατος, πόσιµο νερό, γυαλιά ηλίου, τα απαραίτητα φάρµακα και κάποιο τρόφιµο µε µικρό όγκο και µεγάλη θερµιδική αξία και οδοντόβουρτσα.)
«Είναι σπουδαίο να έχεις τα σωστά σωστικά µέσα. Όµως πρέπει να πας κάτω και να προσπαθήσεις να ξαπλώσεις και να κοιµηθείς. Πρέπει να πάρεις δυνάµεις, έχουµε ταξίδι µπροστά µας.»
Μετά από ώρα, η κούραση νικά τις αντιρρήσεις του και κατεβαίνει στην καµπίνα. Με προσπάθεια µεγάλη γιατί το Filizi κουνιέται πολύ από τα κύµατα, τα καταφέρνει, βρίσκει µια βολική στάση και ξαπλώνει.
Τρίτη 6 Αυγούστου 2019
01.00 Είµαι στο κόκπιτ και κάνω βάρδια, αυτή η νύχτα είναι η χειρότερη που έχω ζήσει ως τώρα εν πλω. Ο τραυµατισµός του καπετάνιου µου, µου έχει µαυρίσει την ψυχή. Το ναυάγιο του Gwendoline, ο εφιάλτης που έζησαν ο Kim και η Lene µε έχει συγκλονίσει. Τροµακτικές σκέψεις, φόβοι ανείπωτοι µε βασανίζουν, εφήµερα όλα, όλα όσα αγαπώ µπορεί να χαθούν σε µια στιγµή, κάθε στιγµή. Να φτάσουµε ασφαλείς στην Tonga, αυτό για τώρα µου αρκεί. Κάθε µισή ώρα, κατεβαίνω στην καµπίνα να δω τί κάνει ο Γιώργος. Στην αρχή τον βρίσκω ξύπνιο, να βογκά σε κάθε κούνηµα απ’ το κύµα. Ευτυχώς, κάποια στιγµή αποκοιµιέται. Δοκιµάζω να ακούσω µουσική, η γεύση της είναι πικρή και βγάζω τα ακουστικά. Γύρω µου απόλυτο σκοτάδι, αέρας, κύµατα. Κι άστρο κανένα στον κατάµαυρο ουρανό.
07.00 Οι ώρες περνούν αργά ώσπου αρχίζει να χαράζει η µέρα. Στα ανατολικά τα σύννεφα αραιώνουν και ο ουρανός γεµίζει πορφυρές ανταύγειες. Ο Γιώργος εµφανίζεται χαµογελαστός στο άνοιγµα του hatch.
«Καληµέρα! Είµαι κάπως καλύτερα!» λέει κι επιτέλους παίρνω ανάσα. Ετοιµάζω καφέ για τους δυο µας. Εκείνος ελέγχει την πορεία στον χάρτη και κοιτάζει τα πανιά.
«Πρέπει να αλλάξουµε το preventer, να ανοίξουµε τη µαϊστρα από αριστερά και να βάλουµε το whisker pole (µικρό σπινακόξυλο) στην genoa. Σήµερα αυτά θα πρέπει να τα κάνεις εσύ, εγώ δεν µπορώ», λέει σκεπτικός.
«Κανένα πρόβληµα,» του απαντώ. «Δεν σου είπα πως θέλω να εµβαθύνω στο ιστιοπλοϊκό µου ταλέντο;» Μ’ αυτά και µ’ αυτά, µέσα σε ένα εικοσιτετράωρο γέµισα νέες εµπειρίες, άλλες κακές και άλλες καλές. Στο µεταξύ οι φιλοξενούµενοί µας σηκώνονται, άυπνοι κι αυτοί. Τους ετοιµάζω καφέ, µούσλι µε γάλα για πρωινό και καθόµαστε όλοι στο κόκπιτ. Ρωτάµε τον Kim για το σκάφος τους.
«Το Gwendoline Μ, είναι σιδερένιο σκαρί 50 πόδια µήκος και ‘One off’, φτιαγµένο κατά παραγγελία από το γερµανικό ναυπηγείο Ubbe Vozz το 1982.» Τον ακούω που µιλάει στον ενεστώτα για το σκάφος τους, όπως ακριβώς έκανε και η Lene, λίγο πριν. Νοµίζω πως τους είναι αδύνατο, να πιστέψουν ότι το Gwendoline χάθηκε, ότι βρίσκεται κάτω στον βυθό του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Πώς να αντέξουν αυτή την πραγµατικότητα; Το Gwendoline ήταν το σπίτι τους για πάνω από µια δεκαετία. Ανατριχιάζω στη σκέψη και µόνο. Αγαπηµένο µας Φιλιζάκι να είσαι γερό! Κοιτάζω τα χαµογελαστά τους πρόσωπα τώρα που κουβεντιάζουν µε τον Γιώργο, είναι τόσο ψύχραιµοι που µου φαίνεται παράξενο, εξωπραγµατικό. Άλλος λαός οι Δανοί. Οι Έλληνες είµαστε πολύ πιο εκδηλωτικοί.
Κατεβαίνω στην καµπίνα και κοιµάµαι για
µια ώρα.
10.00 Ταξιδεύουµε µε τα πανιά πεταλούδα, ανατολικό άνεµο 17 kts και κύµα λίγο πιο πεσµένο, ακολουθώντας µια ελαφρά πιο νότια πορεία, για να αποφύγουµε την περιοχή του Capricorn Seamount.
Αποµένουν περίπου 130 ναυτικά µίλια ως τον προορισµό µας, το χωριό Neiafu, του νησιού Vava’u της χώρας Kingdom of Tonga. Ο Kim και η Lene είναι µαζί µας στο κόκπιτ. Ο Γιώργος δεν πονάει πολύ και έχω ηρεµήσει κάπως…
«Σκεφτόµουν να καλέσω το Inspire. Να τους πούµε καληµέρα και να τους ευχαριστήσουµε για χθες.»
«Αυτό σκεφτόµουν κι εγώ, Καρίνα!» λέει ο Kim. Μιλάµε λίγο µε την Abby και δίνω το µικρόφωνο στον Kim. Η συνοµιλία τους είναι συγκινητική, τα συναισθήµατα της χθεσινής βραδιάς που πνίγηκαν µέσα στην ένταση και τις δυσκολίες της διάσωσης, απλώνονται και ξεδιπλώνονται στο κόκπιτ του Filizi, παρασέρνοντάς µας σαν ωκεάνειο κύµα. Ζήσαµε µια πολύ δυνατή εµπειρία, µακάρι να µην τη ζούσαµε ποτέ, µα ότι έγινε δεν αλλάζει. Οι Δανοί µας, υπέστησαν µια τεράστια απώλεια, µα είναι ζωντανοί και πολύ καλά στην υγεία τους, εκτός από µια τεράστια, επίπονη µα άκακη µελανιά στο πόδι της Lene. Κοιτούν µπροστά και δεν µεµψιµοιρούν.
«Αφού γλυτώσαµε τον εφιάλτη της σωσίβιας λέµβου µέσα σε δυο ώρες, νιώθω πολύ τυχερή,» λέει η κοπέλα µε χαµόγελο.
Στο VHF ακούγεται συνοµιλία ανάµεσα στο Inspire και το Katta. Το Katta έχει φτάσει το Inspire και αλληλοφωτογραφίζονται. Ο Bjorn ρωτά τον Rohan, αν είδε αλλαγή στην ηµεροµηνία των οργάνων τους. Από ώρα σε ώρα πρέπει να περάσουµε το date line του πλανήτη και ο χρόνος θα πηδήξει 24 ώρες µπροστά! Όχι, ο Rohan δεν είδε αλλαγή ακόµα. Το Katta προσπερνά το catamaran Inspire (43 πόδια) σαν σταµατηµένο, µε ταχύτητα 10 kts Το Katta είναι καταµαράν Catana 43 πόδια και αυτό, σκάφος γρήγορο και αξιόπιστο. Πριν περάσει µια ώρα φτάνει και εµάς, µε µοναδική ιστιοφορία ένα ωραίο κόκκινο µπαλόνι (spinaker).
«Filizi, Filizi , Katta,» ακούγεται η φωνή του Bjorn.
«Good morning Katta,» απαντά ο Γιώργος.
«Δεν µπορείτε να κάνετε κάτι να πάτε πιο γρήγορα; Θέλω να σας φωτογραφήσω και όλο µου κουνιέστε,» λέει γελώντας.
21.00 Απολαύσαµε το δείπνο, πέννες µε µανιτάρια, σκόρδο, κρέµα γάλακτος και µπόλικη παρµεζάνα, πλύναµε τα πιάτα και τώρα έχω ξαπλώσει – ένα πτώµα – στο κρεββάτι που ανεβοκατεβαίνει σαν roller coaster. Την ώρα που πάω να αποκοιµηθώ, ακούω το Katta στο VHF, βρίσκονται, λέει, 15 ΝΜ πιο µπροστά και συνάντησαν ψαρόβαρκες να πλέουν χωρίς φώτα στο σκοτάδι. Την πατήσαµε! Τελικά αποκοιµιέµαι και ξυπνάω µόνη µου µετά από δυο ώρες.
Πέµπτη 8/8 (και ο χρόνος πήδηξε µια µέρα)
05.30 Περάσαµε µια πολύ ταλαίπωρη νύχτα, ο καπετάνιος µου και εγώ, πλέοντας κάτω από έναν βαρύ, συννεφιασµένο ουρανό – που ευτυχώς όµως δεν µας έβρεξε – να κοιτάζουµε κατάµατα στο κατασκόταδο την κατασκότεινη θάλασσα, για να µην πέσουµε πάνω σ’ αυτές τις αφώτιστες ψαρόβαρκες που είπε, που να µην έλεγε, το Katta. Μάτια κοµµάτια και νύστα µεγάλη. Τώρα ευτυχώς ήρθε παρέα µου ο Kim. Κοιτάζω µπροστά από την πλώρη, την αναλαµπή στον ορίζοντα. Πιστεύω ότι είναι τα φώτα του χωριού Neiafu. Μένουν ακόµα τριάντα µίλια.
08.00 Πλέουµε στα βόρεια του νησιού Vava’u και ο άνεµος έχει κόψει εντελώς, από τον όγκο του νησιού. Μπροστά πλέει το Arka, που µόλις µας προσπέρασε µε φουλ ιστιοφορία, σαν να κάνουν αγώνα. Κάποια µίλια πιο πίσω πλέει το Inspire. O Κim κοιτάζει το νησί σκεφτικός. Δεν θα φανταζόταν ποτέ πως θα έφτανε στην Tonga σαν επιβάτης. Η Lene είναι χαρούµενη που φτάνουµε, ανυποµονεί να πατήσει στεριά. Νοµίζω πως δεν θα ξαναµπεί ποτέ της σε σκάφος. Ο Γιώργος στέκεται πίσω από το τιµόνι, κι εγώ αφού έβγαλα το σπινακόξυλο και µάζεψα τα πανιά, απολαµβάνω τον δεύτερο καφέ µου. Ξαφνικά ακούγεται ένα φύσηµα.
«Φάλαινα! Πίσω, στα δέκα µέτρα! Και άλλες δύο δεξιά µας,» λέει ο καπετάνιος µου. Κοιτάζω την τεράστια ράχη να αναδύεται αργά πίσω από την πρύµνη και µετά να βυθίζεται ξανά, το ίδιο σιωπηλά. Μπροστά και πιο µακριά, µια άλλη φάλαινα πηδάει σχεδόν ολόκληρη έξω από το νερό. Το θέαµα είναι µεγαλειώδες!
10.00 Μπαίνουµε µέσα στον κλειστό σαν φιόρδ κόλπο του Neiafu και τα νερά είναι γαλήνια σαν λίµνη. Μετά από 23 ηµέρες στον ωκεανό, φτάσαµε επιτέλους σε ασφαλές και ήσυχο λιµάνι…