Ο αγώνας Fastnet είναι ένας από τους διάσηµους ιστιοπλοϊκούς αγώνες που διεξάγεται κάθε δύο χρόνια και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών αγωνιστικών πληρωµάτων, κάθε είδους σκαφών ανοικτής θάλασσας.
Ο αγώνας διοργανώνεται από το Royal Ocean Racing Club του Ηνωµένου Βασιλείου και πήρε το όνοµα του από τη βραχονησίδα του Fastnet µε τον πολύ χαρακτηριστικό φάρο, νότια της Ιρλανδίας, στον Ατλαντικό Ωκεανό. Το “Fastnet” θεωρείται ένας από τους κλασικούς offshore αγώνες, λόγω των δύσκολων συνθηκών που δοκιµάζουν τους ιστιοπλόους τόσο σε παράκτιες όσο και σε υπεράκτιες πλεύσεις, στην προετοιµασία του σκάφους και του πληρώµατος και βέβαια στην ταχύτητα και την αντοχή των σκαφών. Από την ίδρυση του, ο αγώνας Fastnet έχει αποδειχθεί πολύ σκληρός και απαιτητικός και παραµένει στενά συνδεδεµένος µε την πρόοδο στον σχεδιασµό σκαφών, την τεχνολογία και τον εξοπλισµό ασφαλείας.
Ο αγώνας Fastnet έχει χορηγό την ελβετική εταιρεία κατασκευής ρολογιών Rolex από το 2001. Το τρόπαιο του αγώνα είναι γνωστό ως το Fastnet Challenge Cup.
Ο αγώνας Fastnet λαµβάνει χώρα κάθε δύο χρόνια µε µια διαδροµή 608 ναυτικών µιλίων. Ο αγώνας ξεκινάει από το Cowes στο Isle of Wight στη νότια ακτή της Αγγλίας στο Royal Yacht Squadron. Αφήνοντας το Solent και µέσω του The Needles Channel, ο αγώνας ακολουθεί τη νότια ακτογραµµή της Αγγλίας προς τα δυτικά κάτω από τη Μάγχη, πριν παραλλάξει το Land End. Μετά τον διάπλου της Κελτικής Θάλασσας, ο αγώνας φτάνει στο Fastnet Rock από τη νοτιοδυτική ακτή της Ιρλανδίας. Από εκεί ξεκινάει η επιστροφή µε µία παρόµοια πορεία, όπου παραλλάσει τις νήσους του Scilly πριν τερµατίσει στο Plymouth.
Ο φάρος του Fastnet ήταν ουσιαστικά το τελευταίο σηµάδι της πατρίδας τους που άφηναν πίσω τους οι Ιρλανδοί µετανάστες µεταναστεύοντας στην Αµερική. Ο φάρος άναψε πρώτη φορά την πρωτοχρονιά του 1854. Αρχικά είχε έξι φαροφύλακες, µε τέσσερις να είναι στις βάρδιες και δύο σε άδεια. Η υπηρεσία ήταν τέσσερις εβδοµάδες εντός και δύο εκτός.
Το Fastnet διεξάγεται τον Αύγουστο, όπου επικρατούν οι γνωστοί άνεµοι Westerlies που είναι ισχυροί ως θυελλώδεις. Η αλληλουχία των συστηµάτων χαµηλής πίεσης που κατεβαίνουν από την Ιρλανδία και τη Βρετανία στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, φέρνει ένα διαρκώς µεταβαλλόµενο καιρό, τον οποίο πρέπει να προβλέψουν και να αντιµετωπίσουν οι αγωνιζόµενοι. Αυτή η καιρική αναστάτωση επικεντρώνεται κυρίως στο βόρειο τµήµα της Μάγχης. Η πρόβλεψη και η εκµετάλλευση αυτών των µετεωρολογικών διαταραχών είναι το κλειδί για την επιτυχία στον αγώνα.
Ο Weston Martyr, ένας βρετανός ιστιοπλόος, συνέλαβε την ιδέα του αγώνα έχοντας αγωνιστεί σε διάφορους αγώνες. Με την πρώτη διοργάνωση να έχει επτά σκάφη, το πρώτο Fastnet κέρδισε η Jolie Brise το 1925. Στον αγώνα του 1925, ο νικητής χρειάστηκε 147 ώρες για να τερµατίσει. Σήµερα το ρεκόρ είναι 42 ώρες και 39 λεπτά και ανήκει στο σκάφος Abu Dhabi από το 2011. Στην πρώτη διοργάνωση τα σκάφη που έλαβαν µέρος ήταν κυρίως σκάφη κρουαζιέρας. Έτσι, ενώ τα γρήγορα αγωνιστικά είχαν τερµατίσει, η κακοκαιρία βρήκε τα πιο αργά και µικρά σκάφη µεσοπέλαγα. Δύο σκάφη εγκατέλειψαν ενώ ένα ακόµα κατάφερε να τερµατίσει αλλά πολύ αργότερα από το όριο τερµατισµού του µε αποτέλεσµα να µην το περιµένει κανείς.
Το διεθνές σύστηµα του IOR εισήχθη το 1973 και τα σκάφη και τα πληρώµατα άρχισαν να παίρνουν χορηγίες.
To 48ο Rolex Fastnet Race του 2019 ξεκίνησε το Σάββατο 3 Αυγούστου στις 12.30 τοπική ώρα, µε 388 συµµετοχές, από τις οποίες οι 333 αγωνίζονταν στις κατηγορίες διορθωµένου χρόνου για το µεγάλο έπαθλο. handicap. Στις συµµετοχές συγκαταλέγονταν οµάδες µη κερδοσκοπικών οργανισµών, ιδιωτικά σκάφη και super yacht, ελαχίστου πληρώµατος, IMOCA 60 µε υδροπτέρυγες αλλά και ταχύτατα trimaran µε στόχο να καταρρίψουν το ρεκόρ ταχύτητας του αγώνα. Την προηγούµενη διοργάνωση του 2017 είχε κερδίσει ο Charles Cauderlier µε το σκάφος Dongfeng Racing, µε διαφορά από το ισπανικό σκάφος MAPFRE µόλις 56 δευτερολέπτων.
Το µικρότερο σκάφος όλου του στόλου ήταν το Freedom από τη Μεγάλη Βρετανία µε µήκος 29,5 πόδια του David O’Shea. Το µεγαλύτερο ήταν το νέο τριµαράν του Thomas Coville, το γαλλικό Sodebo Ultim’ 3 µε µήκος 105 πόδια, που φτάνει ταχύτητες γύρω στους 50 κόµβους. Αντίπαλός του ήταν το άλλο γαλλικό τριµαράν, το Macif του Francois Gabart µε µήκος 98 πόδια.
Εφέτος, οι 340 συµµετοχές στις κατηγορίες IRC έκλεισαν µέσα σε 4 λεπτά και 37 δευτερόλεπτα. Συνολικά 478 σκάφη έλαβαν µέρος, συµπεριλαµβανοµένων των κατηγοριών Class 40, IMOCA 60, Volvo Ocean 65 και Multihull. Οι συµµετοχές προέρχονται από 26 χώρες, µε τη Μεγάλη Βρετανία να εκπροσωπείται από το 39% του στόλου, ενώ το 61% του στόλου, 287 σκάφη, προέρχεται από άλλες χώρες, µεταξύ των οποίων η µακρινή Αυστραλία, το Χονγκ Κονγκ, η Ιαπωνία, η Νότια Αφρική και άλλες.
Το µεγάλο έπαθλο του πρώτου νικητή όλων των κατηγοριών είναι το Fastnet Challenge Cup, αλλά δίδονται άλλα 30 έπαθλα.
Ο αγώνας έµεινε στην ιστορία από τη διοργάνωση του 1979 λόγω της τραγικής εξέλιξης που είχε, όταν 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας µία πρωτοφανούς καταιγίδας που ξέσπασε κατά τη διάρκεια του αγώνα. Από τα 303 σκάφη, τερµάτισαν τελικά λιγότερα από το ένα τρίτο. Μετά από αυτό, άλλαξαν πολλά στους ιστιοπλοϊκούς αγώνες, όπως τα υποχρεωτικά πανιά θυέλλης και τα VHF ραδιοτηλέφωνα.
Αλλά και το 2007 η εκκίνηση αναβλήθηκε για 24 ώρες, λόγω κακοκαιρίας. Στα 82 χρόνια ιστορίας του αγώνα ήταν η πρώτη φορά που αναβλήθηκε εκκίνηση λόγω κακού καιρού.
Ενώ η βραχονησίδα του Fastnet θεωρείται ότι είναι η µέση της διαδροµής, αφού τα σκάφη την περιπλέουν και επιστρέφουν, στην πραγµατικότητα η επιστροφή είναι συντοµότερη.
Το πιο δύσκολο κοµµάτι της διαδροµής είναι αυτό στην Κελτική Θάλασσα, πηγαίνοντας και γυρίζοντας από τη βραχονησίδα του Fastnet, επειδή έχει τον πιο απρόβλεπτο και συνήθως θυελλώδη καιρό. Τα σκάφη είναι εκτεθειµένα στα συνεχώς µεταβαλλόµενα βαροµετρικά συστήµατα του Ατλαντικού που φέρνουν ξαφνικές και ισχυρές καταιγίδες.
Τη διοργάνωση του 2019 κέρδισαν οι David και Peter Askew µε το Wizard. Το Wizard είναι ένα παλιό Volvo 70 σκάφος το οποίο όµως είχε κερδίσει φέτος σε διορθωµένο χρόνο και το Transatlantic Race και το RORC Caribbean 600. Το σκάφος είναι ο νικητής του Volvo Ocean Race 2011 – 2012 ως Groupama 4 καθώς και του Rolex Sydney Hobart Yacht Race του 2016.
