Η Ιστορία μας ξεπέρασε

Το μεγάλο πρόβλημα των σκαφών είναι η τριβή με τη θάλασσα. Ανέκαθεν γίνονταν προσπάθειες τα σκάφη να αποκτήσουν μικρότερο εκτόπισμα ώστε να μειωθούν τα ύφαλα (αρχαία ελληνική ὕφαλος (υποθαλάσσιος) < ὑπό + ἅλς). Στους ιστιοπλοϊκούς αγώνες που η ταχύτητα είναι κρίσιμης σημασίας, έγιναν μεγάλα βήματα. Πρώτα εισήχθησαν τα καταμαράν που είχαν πολύ μικρότερο εκτόπισμα. Μετά εφαρμόστηκαν οι wave piercing πλωτήρες με ανάποδη κλίση και μικρή πλευστότητα που έσκιζαν το κύμα αντί να το καβαλάνε. Μετά ήρθαν τα τριμαράν. Τεχνολογία που οι Γάλλοι έφτασαν στα άκρα, αλλά πέτυχαν να κάνουν τον γύρο του κόσμου με μέση ωριαία ταχύτητα τους 26 κόμβους και μέγιστη πάνω από τους 40! Η έρευνα για τα ρεκόρ ταχύτητας με τα πανιά έτρεχε παράλληλα, με πυλώνα το L’Hydroptère. Το πρώτο ιστιοφόρο σκάφος που χρησιμοποίησε υδροπτέρυγα (foils). Όσο εμείς τρέχαμε σε αγώνες με συμβατικά σκάφη και χαιρόμασταν όταν βλέπαμε το δρομόμετρο να γράφει 4, 5 και 6 κόμβους, κάποιοι στόχευαν τους 40, τους 50 και αργότερα τους 60. Έτσι εμφανίστηκε το Vestas Sailrocket 2 που έφτασε τους εξωπραγματικούς 65.45 κόμβους για 500 μέτρα απόσταση! Τα πολύγαστρα σκάφη με υδροπτέρυγα έκλεψαν την παράσταση, με αποθέωση το τελευταίο America’s Cup όπου σε μία διοργάνωση έγιναν δύο βήματα, όχι ένα. Το πρώτο ήταν το νέο σκάφος καθεαυτό, με τα πτερύγια, που ξεπερνούσε τους 40 κόμβους ταχύτητα μέσα στον στίβο και το δεύτερο ήταν ο έλεγχος και η ασφάλεια. Όταν ένα σκάφος 70 πόδια κινείται με τέτοιες ταχύτητες, ένα χιλιοστό μπορεί να προξενήσει τεράστιες ζημιές. Έτσι εφαρμόστηκε μία τεχνολογία της αεροπορικής βιομηχανίας της Boeing που ηλεκτρονικά ρύθμιζε τα χιλιοστά κλίσης των πτερυγίων. Τα σκάφη δεν πατούσαν πια στο νερό.
Όμως το μεγάλο βήμα έγινε όταν η τεχνολογία των υδροπτέρυγων εφαρμόστηκε στα κλασικά, μονόγαστρα σκάφη. Και πάλι με πρωτοβουλία των Γάλλων, στο τελευταίο Vendee Globe είδαμε τα κλασικά IMOCA 60 να φέρουν στο πλάι της γάστρας πτερύγια σε σχήμα L, όπου ανάλογα με την πλεύση εκτείνονταν ή μαζεύονταν. Τα σκάφη δεν πετούσαν, όμως έβγαιναν από το νερό αρκετά εκατοστά με αποτέλεσμα να μειώνουν δραματικά το εκτόπισμά τους και έτσι τις τριβές. Και η επίδραση των πτερυγίων φάνηκε στα δεδομένα του αγώνα. Τα σκάφη έφτασαν σε πρωτοφανείς ταχύτητες και τελικά δύο από αυτά κατέρριψαν το προηγούμενο ρεκόρ του αγώνα γύρω από τον κόσμο, χωρίς να έχουν καν τις βέλτιστες συνθήκες.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν κάποτε τα παιδιά μας θα βλέπουν φωτογραφίες μας να τρέχουμε με τα σημερινά σκάφη και θα τους φαίνεται τόσο αστείο, όσο όταν εμείς βλέπουμε ράλλυ αντίκα του περασμένου αιώνα.

Στον πρώτο ιστιοπλοϊκό αγώνα Vendee Globe, ο νικητής Titouan Lamazou χρειάστηκε 109 ημέρες και 8 ώρες για να ολοκληρώσει τον γύρο του κόσμου, ενώ ο François Gabart κρατούσε το ρεκόρ του αγώνα από το 2013 με 78 ημέρες και 2 ώρες, δηλαδή μία βελτίωση κατά 25% παρόλο που το μήκος του αγώνα είχε αυξηθεί κατά 20%.
Το 1996 στο BOC Challenge νίκησε το σκάφος Crédit Agricole III, ένα σκάφος φτιαγμένο από αλουμίνιο που ήταν βαρύ και δυσκίνητο και ζύγιζε πάνω από 15 τόνους. Το 1996, ο Yves Parlier ολοκλήρωσε τον γύρο του κόσμου εφαρμόζοντας για πρώτη φορά την τεχνολογία περιστρεφόμενου καταρτιού (wing mast). Το 2000, ο Michel Desjoyeaux κέρδισε έχοντας για πρώτη φορά κινητή καρίνα (canting keel). Έπειτα εμφανίστηκαν τα ασύμμετρα πτερύγια (daggerboards), δεξαμενές ευστάθειας (ballast tanks), πανιά άκαμπτα από εξωτικά υλικά και φυσικά γάστρες και αρματωσιά από pre-preg ανθρακονήματα (carbon).
Τα ναυπηγεία που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις ήταν Finot-Conq, Lombard, Owen-Clarke, Farr, Kouyoumdjian, έπειτα η VPLP-Verdier και άλλα.
Το μέλλον προδιαγράφηκε όταν εμφανίστηκαν τα μικρά Moth που έφταναν τους 14 κόμβους ταχύτητα στα όρτσα και τους 20 στα πρύμα με μόλις 10 κόμβους ένταση ανέμου, ενώ με 20 κόμβους άνεμο έφταναν 17 κόμβους όρτσα και 25-30 κόμβους πρύμα.