Αγωνιστική ραδιοιστιοπλοΐα – Ένα διαφορετικό είδος ιστιοπλοΐας

Τα σκάφη μπορεί να μοιάζουν με αυτά που φιγουράρουν στις βιτρίνες καταστημάτων παιχνιδιών αλλά κάθε άλλο παρά παιχνίδια είναι. Το μέγεθος τους, ανάλογα την κλάση, μπορεί να ξεπερνά το 1,5μ μήκος και τα 3μ ύψος από τη καρίνα μέχρι την κορυφή του καταρτιού. Το υλικό κατασκευής μπορεί να είναι το ξύλο, ο πολυεστέρας και τα υαλονήματα ή ανθρακονήματα εμποτισμένα με ρητίνες. Ο χειρισμός τους γίνεται με τη χρήση μιας τηλεκατεύθυνσης που ελέγχει δυο μηχανισμούς σέρβο μέσα στο σκάφος έναν για το τιμόνι και ένα για τη σκότα των πανιών. Στο κάθε σκάφος υπάρχουν συστήματα για το τριμάρισμα των πανιών, όπως ρυθμιζόμενος πρότονος, επίτονος και ξάρτια μέχρι cunningham, outhaul, boomvang και πολλά άλλα όπως σε ένα πραγματικό ιστιοπλοϊκό σκάφος. Το μόνο που χρειάζεται για την πλεύση είναι το αεράκι και η ιστιοπλοϊκή γνώση του κυβερνήτη.
Η αγωνιστική ραδιοϊστιοπλοΐα είναι αναγνωρισμένη από τη Διεθνή Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία (ISAF-World Sailing) και υπάρχουν τέσσερεις διαφορετικές κλάσεις σκαφών, τα A class, τα Ten rater (10R), τα International One Meter (IOM), και τα Marblehead (M) τα όποια θεωρούνται η φόρμουλα 1 της ραδιοϊστιοπλοΐας. Οι αγώνες πραγματοποιούνται σε κλειστές θάλασσες ή λίμνες κοντά στη στεριά με διαδρομές όρτσα πρύμα βάση των Κανόνων Αγώνων Ιστιοπλοΐας (RRS) και των κανονισμών της κάθε κλάσης, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα σκάφη ανοικτής θάλασσας και τριγώνου. Υπάρχει μάλιστα ειδικό παράρτημα (Appendix E) στους Κανόνες Αγώνων Ιστιοπλοΐας που τροποποιεί κάποιες παραγράφους στα ‘μέτρα’ της ραδιοϊστιοπλοΐας. Ο αρμόδιος φορέας είναι η Διεθνής Ένωση Ραδιοϊστιοπλοΐας (International Radio Sailing Association), παρακλάδι της ISAF παλαιότερα που ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ανεξαρτητοποιηθεί βρίσκεται ακόμα υπό την εποπτεία της.
Στο εξωτερικό υπάρχει πολύ μεγάλη δραστηριότητα, με τα περισσότερα σκάφη να συγκεντρώνονται στην Αμερική, τη Βραζιλία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τις χώρες της Ευρώπης, με τη Μεγάλη Βρετανία να βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας. Εκτός από τους ετήσιους εθνικούς αγώνες, κάθε δυο ή τέσσερα χρόνια διοργανώνεται παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πρωτάθλημα για την κάθε κλάση ξεχωριστά.
Τα σκάφη IOM και Marblehead πρωταγωνιστούν στους αγώνες και τα προτιμούν οι κυβερνήτες τους για δυο τελείως διαφορετικούς λόγους. Τα IOM έχουν τον πιο αυστηρό κανονισμό κλάσης, που δεν επιτρέπει τη χρήση carbon Kevlar ή άλλων εξωτικών υλικών για την κατασκευή της γάστρας και περιορίζει το μήκος της γάστρας, το βάρος του τιμονιού, της καρίνας και της οβίδας του έρματος, το συνολικό βάρος, την επιφάνεια του φλόκου και της μαΐστρας και το ύψος του άλμπουρου το οποίο πρέπει να είναι κατασκευασμένο από συγκεκριμένο κράμα αλουμινίου. Έτσι τα ΙΟΜ πλησιάζουν πολύ τα one design και για τον λόγο αυτό προτιμούνται από τους φανατικούς του είδους. Σε αντίθεση με τα ΙΟΜ ο κανονισμός κλάσης για τα Marblehead είναι ο πιο ελεύθερος όλων των κλάσεων και ουσιαστικά περιορίζει μόνο το μήκος του σκάφους, το μήκος της καρίνας και την επιφάνεια των πανιών, αφήνοντας μεγάλο περιθώριο στους κατασκευαστές να ‘παίξουν’ με όλα τα υπόλοιπα. Κάθε χρόνο κατασκευάζονται όλο και πιο γρήγορα σκάφη ακλουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας στον σχεδιασμό και τα υλικά κατασκευής.
Στη χώρα μας η αγωνιστική ραδιοϊστιοπλοΐα έκανε την εμφάνισή της στις αρχές του 1980. Τα πρώτα σκάφη ήταν κλάσης Marblehead του σχεδίου Pirol και είχαν κατασκευαστεί από πολυεστέρα αφού εκείνη την εποχή τα εξωτικά υλικά ήταν σχεδόν άγνωστα και δυσεύρετα. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90’ πραγματοποιήθηκαν πολλοί αγώνες σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και κυριότερα στον Σαρωνικό. Μάλιστα διοργανώθηκε και ένας αγώνας στην Ύδρα κατά τη διάρκεια παραμονής των ιστιοπλόων στο νησί ενώ συμμετείχαν στον ομώνυμο αγώνα ανοικτής θάλασσας. Από τότε και για τα επόμενα 15 χρόνια η αγωνιστική δραστηριότητα σχεδόν σταμάτησε. Το 2011 η Ελληνική Κοινότητα Ναυτομοντελιστών με το μεράκι των μελών της κατασκεύασε νέα εξελιγμένα σκάφη και έφερε και πάλι στο προσκήνιο την αγωνιστική Ραδιοϊστιοπλοΐα.
Τα τελευταία 6 χρόνια η κοινότητα αυτή σε συνεργασία με ναυτικούς ομίλους και τοπικούς φορείς διοργανώνει κάθε χρόνο ετήσιο πρωτάθλημα και αγώνες κυπέλλου κυρίως για τα σκάφη ΙΟΜ και Mablehead. Οι συμμετοχές σε κάθε αγώνα φτάνουν τις 15 με 20 και ο στόλος στο σύνολό του χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται καθώς όλο και περισσότεροι ιστιοπλόοι ανοικτής θάλασσας και τρίγωνου ασχολούνται με τη ραδιοϊστιοπλοΐα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση και χαρά για έναν ιστιοπλόο από το να κατασκευάσει με τα ίδια του τα χέρια ένα σκάφος και με αυτό να κερδίσει αγώνες και πρωταθλήματα έστω και σε μικρογραφία.
Το πρωτάθλημα Marblehead για τη σεζόν 2016-2017 έχει ήδη ξεκινήσει με την ολοκλήρωση τριών αγώνων κυπέλλου που συνδιοργανώθηκαν και φιλοξενήθηκαν αντίστοιχα από το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, τον Ναυτικό Αθλητικό Όμιλο Περάματος και τον Ναυτικό Όμιλο Βουρκαρίου Σαλαμίνας. Μέχρι τον Μάιο είναι προγραμματισμένοι ακόμα πέντε αγώνες κυπέλλου ώστε να ολοκληρωθεί το πρωτάθλημα και να αναδειχθεί ο νικητής της γενικής κατάταξης για τη σεζόν.