Ο Γιώργος και η Καρίνα συνεχίζουν τον γύρο του κόσμου με το ιστιοπλοϊκό τους Filizi και μας στέλνουν το Ημερολόγιο Καταστρώματος.
Ξεκίνησαν το ταξίδι τους τον Αύγουστο του 2014 από τη Γλυφάδα και μέσω Σικελίας, Σαρδηνίας και Βαλεαρίδων έφτασαν στο Γιβραλτάρ. Μετά, συνέχισαν ως τα Κανάρια Νησιά και το Πράσινο Ακρωτήρι και από εκεί διέπλευσαν τον Ατλαντικό Ωκεανό φτάνοντας στα νησιά της Καραϊβικής, όπου ταξίδεψαν πολύ. Στις αρχές του 2017 έκαναν το πέρασμα ως την Κολομβία, μετά πήγαν στα νησιά San Blas και τον Παναμά και κατόπιν διέσχισαν τη διώρυγα. Συνέχισαν το ταξίδι τους στον Ειρηνικό Ωκεανό, με πρώτο προορισμό τα νησιά Galapagos και επόμενο και επόμενο – 3.150 ναυτικά μίλια μακριά – την Γαλλική Πολυνησία: τα νησιά Marquesas, τις ατόλες Tuamotus και τα Society Islands και την Ταϊτή. Τον Ιούλιο του 2019, απέπλευσαν από την Bora Bora (Γαλλική Πολυνησία) για την ατόλη Palmerston (Cook islands), μετά πήγαν στο Niue, στα νησιά Tonga και τα Φίτζι, όπου βρίσκεται τώρα το Filizi. Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το ταξίδι προς το Palmerston και την παραμονή εκεί.
www.sailingfilizi.gr
Ταξίδι στον Παράδεισο: Bora Bora – Palmerston – 670 ν.µ.
Σάββατο 20/7/2019
17°19 S 161° 26 W
Βρισκόµαστε στην πέµπτη ηµέρα του διάπλου των 670 ναυτικών µιλίων και απέχουµε 200 νµ από τον προορισµό µας, δηλαδή κανονικά φτάνουµε αύριο. Όµως, ένα χαµηλό βαροµετρικό σύστηµα µε δυνατό δυτικό άνεµο πλησιάζει στην περιοχή, πράγµα που σηµαίνει ότι για τις επόµενες 2-3-ηµέρες το εκτεθειµένο στα δυτικά αγκυροβόλιο του Palmerston θα είναι επικίνδυνο. Οι εναλλακτικές µας είναι δύο, ή να παρακάµψουµε το νησί εντελώς και να κινηθούµε βορειοδυτικά προς το Niue ή να κάνουµε έναν κύκλο, περιµένοντας να περάσει η κακοκαιρία. Κι εµείς, διαλέγουµε την δεύτερη.
01.00 Ξυπνάω για βάρδια µετά από 3ωρο ύπνο, βγαίνω από το ζεστό sleeping bag στην δροσερή νύχτα. To Φιλιζάκι πλέει αργά µε τη µηχανή, ξυλάρµενο σε έναν ωκεανό ήσυχο σαν λάδι. Το φεγγάρι λάµπει και ο ουρανός είναι ασυννέφιαστος.
05.00 Από τα νότια έρχεται βαριά συννεφιά και µέσα σε µια ώρα τα άστρα έχουν χαθεί. Αναλαµβάνει ο Γιώργος και πάω για ύπνο στην καµπίνα. Βρέχει.
09.30 Πλέουµε µε τη µηχανή στις 255° πορεία, τα πανιά µαζεµένα και άνεµο ΝΑ 3kts. Το φτερό του ανεµοτίµονου λείπει, ο καπετάνιος έδωσε το πηδάλιο στον Otto, τον αυτόµατο πιλότο. Το βουβό ωκεάνιο σουέλ µας λικνίζει απαλά και ο Γιώργος κοιµάται στην καµπίνα.
Ο ήλιος λάµπει σχηµατίζοντας ένα ουράνιο τόξο στον συννεφιασµένο ορίζοντα στα νότια. Ένα θαλασσοπούλι πετά ξυστά πάνω απ΄ το νερό ψάχνοντας τροφή. Χελιδονόψαρα ξεπετάγονται από τη θάλασσα, προσπαθώντας µε την πτήση τους να αποφύγουν το ψάρι που τα κυνηγά. Διαβάζω υπέροχα πράγµατα για τα νησιά Cook στο βιβλίο µας The Pacific Crossing Guide. Τα νησιά είναι προτεκτοράτο της Νέας Ζηλανδίας και οι κάτοικοί τους είναι Πολυνήσιοι. Λυπάµαι που δεν θα µπορέσουµε να τα δούµε όλα.
11.00 Πήραµε µε δορυφορικό email απάντηση από τον Νεοζηλανδό γκουρού της µετεωρολογίας Bob Mc Davitt. Η συµβουλή του είναι να περιµένουµε µένοντας βόρεια, ώσπου να φύγει το σύστηµα απ’ την περιοχή. Ο Γιώργος γράφει email ζητώντας πληροφορίες και στον Will Rowe, µια επαφή που βρήκαµε στο Palmerston. Φυσά µια ανάσα ανέµου. Mαζεύουµε το whisker και ανοίγουµε τη µαΐστρα όλη.
13.00 Ταξιδεύουµε αργά, το κύµα έχει χαθεί. Σπάνια ο Ειρηνικός είναι τόσο γαλήνιος.
17.00 «Kia
Orana George and Karina!», απαντά ο Will Rowe από το Palmerston: «µείνετε
βόρεια κι ελάτε µόλις περάσει το χαµηλό. Αλλά να έρθετε, µην φύγετε!». Θα κάνουµε
ότι µπορούµε για να έρθουµε, του απαντάµε.
Ο Γιώργος σχεδιάζει πάνω στον χάρτη το plan B’, µια περίπου κυκλική πορεία, διαδοχικά
ΒΔ – Δ – ΝΔ –Ν- NA-Α. Υπολογίζουµε να φτάσουµε στο Palmerston Τρίτη πρωί, δηλαδή
δυο µέρες αργότερα.
«Το σηµαντικό είναι ότι δεν βιαζόµαστε. Μόνο έτσι αξίζει το ταξίδι µε πανιά», λέει µε πρόσωπό που λάµπει.
Ακόµα καλύτερα! Κάθε µέρα που περνά νιώθω πιο χαρούµενη, γεµάτη απ΄ την αρµονία του ωκεανού και το ταξίδι γίνεται σηµαντικότερο από τον προορισµό.
«Από τις 4πµ της Κυριακής περιµένουµε βροχές…»
Έχουµε ήδη αλλάξει πορεία, έχουµε ανοίξει πανιά και πλέουµε βορειοδυτικά στις 300° αφού ο άνεµος έχει γυρίσει βόρειος, από τις 80°-90°. Μακριά στον ορίζοντα µπροστά απ’ την πλώρη εµφανίζεται ένα φορτηγό πλοίο, το πρώτο που συναντάµε στις 5 ηµέρες.
19.00 Ο ήλιος δύει και ο καπετάνιος µου ξαπλώνει. Εκτελώ τη standard procedure «νυχτερινής βάρδιας»: ο αδιάβροχος φακός στο τραπέζι του cockpit, ο ιµάντας ασφαλείας περασµένος στον επίτονο, σκούφος, φωτάκι κεφαλής, γιλέκο, σωσίβιο και γάντια. Μετά από λίγο πέφτει το σκοτάδι. Το φτερό του ανεµοτίµονου χορεύει ξανά σαν σκιά µπροστά από το φόντο των αστεριών, ακολουθώντας τον άνεµο, παίζοντας µε το κύµα. Στην πυξίδα ακόµα 300° και ο άνεµος ζεστός, έρχεται από τον Ισηµερινό. Το βυθόµετρο παίζει: 6 µέτρα, 5 µέτρα, 10 µέτρα, κάτι ακολουθεί την καρένα µας. Κάνω βάρδια ως τις 21.00, παίζοντας κιθάρα, το καλύτερο νανούρισµα για τον καπετάνιο µου. Σκέφτοµαι τους κατοίκους του Palmerston. Τί άνθρωποι να είναι; Πώς χτυπά η καρδιά κάποιου που µεγαλώνει σε ένα τόσο όµορφο και τόσο αποµακρυσµένο νησάκι, στη µέση του ωκεανού; Το παντοτινό καλοκαίρι, τα χρώµατα του ουρανού, τα κοράλια, τα ψάρια και τα διαυγή νερά του lagoon περνάνε άραγε στο DNA των ανθρώπων, άραγε γίνεται µετάλλαξη λόγω ευτυχίας και γαλήνης;
21.45 (Σηµείωση του καπετάνιου) Ο άνεµος γύρισε βορειοανατολικός. Ο Will από το Palmerston µας απάντησε και επιβεβαιώνει την τακτική. Ασυννέφιαστη η νύχτα απόψε. Το φεγγάρι δεν έχει φανεί µα η γραµµή του ορίζοντα διακρίνεται καθαρά κάτω από το φως των άστρων και του γαλαξία. Ξαφνικά, ένα απόκοσµο κόκκινο φως έρχεται απ’ τα ανατολικά και όλο και µεγαλώνει και απλώνεται παντού ακόµα και στη δύση, θέαµα µοναδικό. Δεκαπέντε λεπτά περνούν και ένα κατακόκκινο φεγγάρι ανατέλλει µέσα από τον ωκεανό. Παρακολουθώ συνεπαρµένος. Πόσο κρίµα που η Καρίνα δεν το είδε. Αλλά δεν θέλω να την ξυπνήσω…
Κυριακή 21/7
08.00 Άνεµος 12-14 kts και πορεία στις 290°. Ο Γιώργος κάνει τον γύρο του σκάφους ελέγχοντας το rigging. Μετά, κάνουµε δοκιµές, στήνουµε τα πανιά για αντιµονή και το σκάφος σταµατά. Ασκήσεις στον ωκεανό. Είµαι άυπνη.
11.00 Το απόκοσµο βουητό ακούγεται ξανά – ο άξονας τρίζει – εφιάλτης! Ο καπετάνιος µου ανοίγει τη θυρίδα. Πιάνει από εδώ, φωτίζει από εκεί µελετώντας τον άξονα που γυρνά, βάζει γράσο µε σύριγγα στον στυπιοθλίπτη και το βουητό σταµατά. Η καρδιά µου γυρνά στη θέση της.
15.00 16°03 S 163°20 W
Άνεµος βόρειος 25 kts, πλεύση πλαγιοδροµία µε τζένοα στην 3ηµούδα, µαΐστρα στη
2η, ταχύτητα SOG 4 kts και πορεία ΒΔ στον κύκλο αποφυγής του χαµηλού βαροµετρικού.
Τα κύµατα είναι µεγάλα και το κούνηµα άγριο. Το κόκπιτ ψήνεται από τον ήλιο και
βρέχεται από το σπρέυ. Κατεβαίνω στην καµπίνα και ξαπλώνω στο κρεββάτι όπου κοπανιέµαι
σαν να καβάλησα αφηνιασµένο ταύρο σε ροντέο ταινίας γουέστερν.
23.00 Βάρδια µε κιθάρα και φεγγάρι κόκκινο που ανέτειλει. Ευλογία! Το Φιλιζάκι πλέει κάτω από τα άστρα στην ασηµένια θάλασσα µε τα ξάρτια του να τραγουδούν και τη πλώρη του να γουργουρίζει. Περιµένουµε δυνατή βροχή, µα ο ουρανός είναι ακόµα καθαρός. Επιτέλους ο “Κεµάλ” είναι ΟΚ (κάτι δικά µου…)
Δευτέρα 22/7
Και η βροχή δεν ήρθε.
06.00 Ακόµη ένα στίγµα GPS στην πορεία, που το σχήµα της αρχίζει να µοιάζει µε κοχλία. Πλέουµε στις 210° όρτσα µε πανιά µουδαρισµένα. Ο ουρανός έχει ξανοίξει λίγο. Ψιχαλίζει για λίγο. Απέχουµε 80 ΝΜ.
11.00 Ο άνεµος έπεσε και γύρισε νοτιοδυτικός. Ξεµουδάρουµε και βάζουµε πορεία COG στις 125°, πάνω στο νησί. Θα πρέπει να πλεύσουµε µε τέτοια ταχύτητα ώστε να φτάσουµε στο νησί το πρωί µε καλό φως.
17.00 Επικοινωνούµε µε τον administrator του νησιού και του δίνουµε ETA στις 7 πµ. Απαντά πως θα έρθει κάποιος να µας οδηγήσει σε ρεµέτζο!
21.00 Μένουν ακόµη 40 ΝΜ, είµαστε πολύ κοντά. Μαζεύουµε την genoa για να επιβραδύνουµε. Τι βραδιά απόψε! Φυσά ελάχιστα, πλέουµε µε 2,5 kts πάνω σε βουβό ωκεάνειο σουελ. Τα άστρα λάµπουν και ο ουρανός είναι τόσο καθαρός που µοιάζει κρυστάλλινος. Αστράφτει ξανά και ξανά στα νοτιοδυτικά. Παράξενο θέαµα, πολύ παράξενο.
Palmerston, Cook
Islands,
South Pacific Ocean
18°01’ S 163°12’ W
Τρίτη
23/7/2019
Αφιξη στο νησί – Οι κάτοικοι και η φιλοξενία
06.30 Βρισκόµαστε 10 νµ από το νησί και πρέπει να ειδοποιήσουµε για την άφιξή µας.
– «Palmerston, Palmerston, this is sail yacht Filizi, over», λέω στο µικρόφωνο του VHF. Η φωνή ακούγεται µε παράσιτα και η έντονα βρετανική προφορά µας ξαφνιάζει.
– «Welcome Filizi. We will meet you on the north of the main island». Είναι ωραίο που ακούµε αγγλικά µετά από τόσα χρόνια στη Γαλλική Πολυνησία.
08.00 Μετά από επτά µερόνυχτα και ταξίδι 840 ναυτικών µιλίων φτάσαµε στο Palmerston. Είµαστε στη µέση του Ειρηνικού Ωκεανού κι απέχουµε 5.000 ΝΜ από την ακτή της Νότιας Αµερικής και 2.700 ΝΜ από την ανατολική ακτή της Αυστραλίας. Φοβερό! Το Palmerston είναι µια µικροσκοπική ατόλη, ένα κοραλλιογενές νησί σε σχήµα δακτυλίου. Το παράξενο εδώ είναι ότι όλοι οι κάτοικοι έχουν το ίδιο επίθετο αφού είναι απόγονοι ενός άνδρα, του William Marsters!
Κατευθυνόµαστε προς τα ρεµέτζα αγκυροβολίας. Δυστυχώς, το σουέλ του δυτικού ανέµου είναι ακόµα πολύ µεγάλο. Πέρα στην ακτή, µια βάρκα ξεκινά και κατευθύνεται προς εµάς. Προσπαθώ µάταια να διακρίνω το πέρασµα στον ύφαλο που περικλύει το νησί, µα από πού θα βγει; Η βάρκα επιταχύνει, πλανάρει και περνώντας πάνω από αφρισµένα κύµατα και βράχια βγαίνει στον ωκεανό κι έρχεται κοντά µας. Δυο νέοι Πολυνήσιοι µας χαιρετούν
– «Kia orana! Welcome to Palmerston. I am Andrew», λέει αυτός που έχει το τιµόνι.
– «Kia orana! I am John», λέει ο δεύτερος.
– «Ήρθαµε να σας βοηθήσουµε να δέσετε», λέει ο Andrew και δύσκολα ξεχωρίζω τις λέξεις πάνω από τον ήχο της θάλασσας, γιατί κρατά τη βάρκα αρκετά µακριά από εµάς που κουνιόµαστε σαν εκκρεµές πάνω στο κύµα. Ο νέος µας δείχνει ένα από τα ρεµέτζα, που όλα απέχουν τριάντα µέτρα περίπου από τον ύφαλο φράγµα (barrier reef) της ατόλης. Κοιτάζουµε αγχωµένοι τα κύµατα που σπάζουν στα βράχια – το αγκυροβόλιο φαίνεται επικίνδυνο και άβολο.
Σε λίγο ακούγεται µια φωνή στo VHF: είναι ο Arthur, ο διοικητής του νησιού – µε τον οποίο είχαµε επικοινωνήσει µε email. Ο Arthur µας δίνει σαφείς οδηγίες:
– «Να πιάσετε το πιο βορινό ρεµέτζο και, για πρόσθετη ασφάλεια, να ρίξετε και άγκυρα, µε την καδένα να κρέµεται τόσο όσο που να µην ακουµπά τα κοράλια κάτω. Έτσι, αν τύχει και κοπεί το ρεµέτζο, συµβαίνει καµιά φορά, η άγκυρα θα σκαλώσει κάτω στο κοράλλι και δεν θα πέσετε στα βράχια».
Ωραία! Τώρα ηρεµήσαµε…
Ο Γιώργος µανουβράρει το σκάφος κι εγώ πάω στην πλώρη, περπατώντας σαν τον Jack Sparrow µε τον γάντζο στο ένα χέρι και µε το άλλο να πιάνοµαι απ’ όπου µπορώ, για να µην πέσω απ’ το κούνηµα. Πιάνω τη σηµαδούρα και δένω τις δυο πρυµάτσες. Τα βράχια είναι πολύ κοντά. Το βυθόµετρο δείχνει 10 µ. Λίγα µέτρα πιο πέρα το βάθος είναι 1.200 µ.
Οι νέοι µε τη βάρκα φεύγουν κι εµείς οργανωνόµαστε για να ελέγξουµε την κατάσταση του ρεµέτζου µας. Το νερό έχει εκπληκτική διαύγεια – τριάντα µέτρα! – και ένα σπάνιο µπλε χρώµα. Ο βυθός είναι ένα πλάτωµα από κοράλλια µε µικρή κατηφορική κλίση που στην άκρη του κόβεται απότοµα σαν γιγάντιο σκαλοπάτι που οδηγεί στη σκοτεινή άβυσσο. Ένας τρίκιλος ροφός και ένα πεντόκιλο napoleon fish κολυµπούν σε µικρή απόσταση, παρατηρώντας µας άφοβα. Παίρνω βαθιά ανάσα, κάνω βουτιά και ακολουθώ τη χοντρή καδένα ως τον βυθό όπου είναι δεµένη γύρω σε ένα µεγάλο “coral head”, ένα βράχο τεράστιο. Η καδένα είναι χοντρή και σε καλή κατάσταση εκτός από ένα σηµείο, δυο – τρία µέτρα πάνω από τον βράχο, όπου οι κρίκοι έχουν λεπτύνει πολύ. Βγαίνω στην επιφάνεια
– «Αν έρθει καιρός η καδένα µπορεί να σπάσει. Δεν µπορούµε να βασιστούµε».
09.00 – «Filizi Filizi, this is Alfa – Golf», ακούγεται µια ανδρική φωνή στο κανάλι 16 του VHF. Μας ζητά να πάµε στο κανάλι 14 για να µιλήσουµε …prive. Ο άνδρας, είναι ο Bob, ο οικοδεσπότης µας και ρωτά τί ώρα θέλουµε να φέρει τις Αρχές για το Clearance. Ο Γιώργος απαντά σαν Γιώργος: το νωρίτερο, το καλύτερο!
09.30 Η βάρκα πλησιάζει, ο Bob, µεγαλόσωµος γύρω στα 50 µας φέρνει µια κοπέλα και έναν ασπροµάλλη λευκό άνδρα. Το Filizi κουνιέται τροµερά. Τους ζητάµε να έρθουν από την πρύµνη µα εκείνοι επιµένουν να ανέβουν από το πλάι. Τρέχω κάτω, φέρνω µπαλόνια και δένουµε τη βάρκα όπως ζητούν. Η κατάσταση είναι τροµακτική. Τα σχοινιά τεντώνουν µε το ανεβοκατέβασµα του κύµατος, η βάρκα χτυπιέται έτοιµη να ανοίξει τρύπα στο Filizi µε τη µεταλλική της πλώρη και εγώ κρατάω τα µπαλόνια ιδρωµένη από αγωνία. Η λεπτεπίλεπτη κοπέλα παλεύει να ανέβει και ο Γιώργος την αρπάζει, στον αέρα σχεδόν και τη φέρνει επάνω. Εκείνη σωριάζεται στο κόκπιτ, σοκαρισµένη.
– «Πρέπει να έρθετε από την πρύµνη!» λέω και λύνω τα σχοινιά. Ο Bob φέρνει τη βάρκα πίσω και ο δεύτερος άνδρας πηδά εύκολα στην πλατφόρµα. Οι επισκέπτες µας συστήνονται, ο λευκός είναι ο Arthur Nealey, διοικητής του νησιού και η µικροσκοπική πολύ σκουρόχρωµη κοπέλα είναι η Melvil, νοσοκόµα του νησιού, µε καταγωγή από την Papua New Guinea. Ο Arthur ελέγχει τα έγγραφα και µας δίνει άδεια παραµονής για µια εβδοµάδα. Η Melvil ψεκάζει το εσωτερικό του σκάφους και σφραγίζει το πιστοποιητικό υγείας και biosecurity και όπως φαίνεται έχει ζαλιστεί πολύ από το κούνηµα. Ο συνήθης άνεµος εδώ είναι Α-ΝΑ οπότε η θάλασσα στο αγκυροβόλιο είναι ήσυχη. Σήµερα, είναι όλα απόλυτα αντίθετα, το βαροµετρικό χαµηλό που περνά από την περιοχή τις τελευταίες τρεις µέρες, έχει κάνει τον άνεµο δυτικό και τον ωκεανό σαλάτα! Ο Bob µας φωνάζει από τη βάρκα:
– «Whales to the right – Φάλαινες δεξιά!». Γυρνάµε όλοι το βλέµµα.
Δυο γιγάντια πλάσµατα στέκονται σχεδόν ακίνητα λίγα µέτρα µακριά, ξεφυσούν πίδακες νερού και βυθίζονται.
– «Είναι µεγάπτερες», λέει ο Arthur. «Έρχονται κάθε χρόνο τέτοια εποχή για να γεννήσουν. Μετά από µερικούς µήνες, µόλις µεγαλώσουν τα µικρά τους, ξαναφεύγουν για την Ανταρκτική». Απίστευτο θέαµα….
10.00 Μπαίνουµε όλοι στην αλουµινένια, ταχύπλοη βάρκα κι ο Bob µας βάζει να καθίσουµε σε συγκεκριµένα σηµεία, για να µοιραστεί σωστά το βάρος. Ξεκινάµε και µόλις πλησιάζουµε τον ύφαλο, ανοίγει το γκάζι τέρµα. Λίγα µέτρα πιο µπροστά το κύµα σπάζει πάνω στα βράχια. Κρατάω την αναπνοή µου. Ο Bob παίρνει µια στροφή, η βάρκα πλανάρει πάνω στα κύµατα που σπάζουν, περνώντας ξυστά από βράχια και κοράλια, µέσα από ένα πέρασµα που δεν διακρίνεται!
Μέσα σε µια στιγµή- εικόνα µαγική – µεταφερόµαστε απ’τον ανταριασµένο ωκεανό σ’ ένα γαλήνιο lagoon, λίµνη, µε σµαραγδένια νερά! Ανασαίνω ξανά. Φτάνουµε σε µια παραλία µε λευκή ψιλή άµµο, σπαρµένη µε κοχύλια και κοµµάτια από κοράλλια. Σε λίγο βρισκόµαστε κάτω από τη δροσερή σκιά των φοινικόδεντρων. Ο Arthur µας συνοδεύει και µας ξεναγεί
– «Στο νησί ζούµε περίπου 30 άνθρωποι. Εδώ είναι ο µοναδικός οικισµός και αυτός ο κεντρικός δρόµος», λέει.
– «Εκεί είναι η εκκλησία µας, δίπλα ο συλλέκτης βρόχινου νερού (water catchment) που µας εξασφαλίζει νερό όλο τον χρόνο – µας το προσέφερε η Νέα Ζηλανδία. Το παµπάλαιο ξύλινο σπίτι µε τη λαµαρινένια σκεπή “the tin house”, είναι το σπίτι του προγόνου όλων µας, του William Marsters, και είναι τόσο γερό που στέκει όρθιο 150 χρόνια, παρά τους τόσους κυκλώνες γιατί το έχτισε µε ξύλα που µάζεψε από ένα ναυάγιο στο North Island, γερή ξυλεία για ορυχεία! Το νησί µας είναι χωρισµένο σε τρία µέρη, για καθεµιά από τις τρεις οικογένειες των απόγονων των τριών γυναικών του William Marsters.
Στην ακτή, εδώ, ζει ο Bob που γνωρίσατε, η οικογένεια Matavia. Στο κέντρο, ανάµεσα στην εκκλησία και το Tin House ζούµε εµείς, η οικογένεια Akakaingaro και στην ανατολική πλευρά, η οικογένεια Tepou. Στους σύγχρονους φαίνεται παράξενο που ο Marsters είχε πολλές γυναίκες µα στα Cooks της εποχής πριν από τους ιεραπόστολους, ήταν απόλυτα φυσικό. Αρκούσε να µπορεί ο άνδρας να φροντίζει τις γυναίκες του και τα παιδιά που έκανε µαζί τους. Στην οικογένειά µου, για παράδειγµα, ο παππούς του παππού µου που ζούσε στο νησί Manihiki στα βόρεια Cooks είχε δύο γυναίκες. Όταν ο Χριστιανισµός έφτασε στο Manihiki, οι αρχηγοί συµφώνησαν να τηρήσουν τη µονογαµία. Αυτή ήταν µια τροµακτική αλλαγή για την τοπική κοινωνία και συνέβη κυριολεκτικά µέσα σε µια νύχτα. Λοιπόν, ο παππούς του παππού µου διάλεξε τη µια από τις γυναίκες του, µοίρασε τη γη του στα δύο και έδωσε τα µισά στην άλλη γυναίκα και τα παιδιά που είχαν µαζί».
– «Ο Marsters ήρθε στο Palmerston το 1863 µαζί µε αυτές τις τρεις γυναίκες, όλες από το Penrhyn των βόρειων Cooks. Από όσα γνωρίζουµε, έκανε παιδιά και µε άλλες γυναίκες στα Cooks αλλά και πιο πριν, στην Αγγλία. Πιστεύω οτι έφυγε από εκεί κυνηγηµένος, και για αυτό άλλαξε το όνοµά του από Richard Masters σε William Marsters. Ελάτε, εδώ είναι το σπίτι του Bob».
Μπροστά µας µια ξύλινη πέργκολα, από κάτω ένα µακρύ τραπέζι σκεπασµένο µε παλιό, πλαστικό τραπεζοµάντηλο και γύρω καρέκλες και λίγα µέτρα πιο µακριά βρίσκεται το σπίτι. Όλα είναι κατασκευασµένα µε παράταιρα υλικά.
– «Σας παραδίδω στον οικοδεσπότη σας. Αυτή τη στιγµή είσαστε οι µοναδικοί επισκέπτες µας, το νησί είναι όλο δικό σας!» συµπληρώνει γελώντας.
Ο Bob µας προσκαλεί να καθίσουµε και η May, η δεκαεπτάχρονη κόρη του, µας προσφέρει δροσερές καρύδες και καφέ. Του ζητάµε να δούµε το νησί κι εκείνος λέει στη µικρή του κόρη, την οκτάχρονη Madeenia και στον εγγονό του τον επτάχρονο Henry (!), να µας συνοδέψουν. Η Μαντίνια είναι απολαυστική παρέα. Όσο περπατάµε µου τραγουδάει ένα όµορφο τραγούδι, “Shining over Palmerston”.
Τα παιδιά µας δείχνουν το κοιµητήριο της οικογένειας και το σχολείο, που τώρα είναι κλειστό για διακοπές.
– «Πόσα παιδιά είσαστε στο σχολείο;», ρωτά ο Γιώργος .
– «Είµαστε 10 όλοι µαζί».
– «Μπορείτε να µετρήσετε ως το 10 στη γλώσσα maori;» ρωτάω.
– «Ναι! Τάι, ρούα, τόρου, α, ρίµα, όνο, ίτου, βάρου, έβα, ταϊνγκάρου», µετρούν µαζί τραγουδιστά.
Ο Χένρυ φέρνει µια µπάλα και παίζουµε “piggy in the middle”, παιχνίδι που µοιάζει µε τα δικά µας “µήλα”. Ο Γιώργος κάνει αστεία και τα πιτσιρίκια ξεκαρδίζονται στα γέλια. Ευτυχώς το παιχνίδι δεν κρατά πολύ, είµαι άυπνη και κουρασµένη. Όσο προχωράµε προς το «Ναυάγιο» και τα µικρά παίζουν συνέχεια, ισορροπώντας πάνω σε πεσµένους κορµούς, σκαρφαλώνοντας στα δέντρα για να κόψουν φρούτα, ή κλωτσώντας καρύδες. Παρατηρώ τα γελαστά, χαρούµενα πλάσµατα µε τα παλιά ρούχα, που τρέχουν ξυπόλυτα εδώ και εκεί. Τα παιδιά που δεν έχουν τίποτα και έχουν τα πάντα. Η χαρά τους είναι µεταδοτική! Βγάζουµε τα παπούτσια µας και η απαλή άµµος µας χαϊδεύει τις πατούσες.
Σε λίγο φτάνουµε σε ένα ξέφωτο και στο βάθος φαίνεται ένα σπίτι.
– «Αυτό είναι το σπίτι του Edward», εξηγεί η Madeenia.
Στο σπίτι, συναντάµε τον Edward, την Melvil τη νοσοκόµα, τον Will µε τον οποίο είχαµε επικοινωνήσει µε email και κάποιους άλλους. Ο Γουίλ έχει έρθει από τη Νέα Ζηλανδία και ζει στο Palmerston 7 ολόκληρα χρόνια. Αυτός είναι ο δάσκαλος του νησιού και η γυναίκα του είναι η νηπιαγωγός. Μας εξηγεί οτι στο νησί έχουν δηµοτικό σχολείο και γυµνάσιο και οτι για ανώτερες σπουδές τα παιδιά φεύγουν στη Rarotonga. Πάντως, εδώ και ένα χρόνο, έχουν ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραµµα σπουδών εξ αποστάσεως µέσω του Πανεπιστηµίου South Pacific. Υπάρχει ήδη ένας φοιτητής στο νησί και ο Γουιλ τον βοηθά στις σπουδές του.
Προχωράµε, διασχίζουµε ένα µικρό µονοπάτι, κάτω από τη σκιά πυκνών φοινικόδεντρων ώσπου ξαφνικά βγαίνουµε στην παραλία και στο εκτυφλωτικό φώς του ήλιου. Κάτω από τον ουρανό που έχει πάρει βαθύ µπλέ, σχεδόν µώβ χρώµα, απλώνεται το απέραντο lagoon, η λιµνοθάλασσα της ατόλης (4 νµ x 5,3 νµ, δηλαδή 7,5χλµ x 9,8 χλµ!).
Στο βάθος απέναντι φαίνονται τα κατάφυτα νησάκια της ατόλης. Τα χρώµατα είναι συγκλονιστικά. Αµµουδιά µε απαλή λευκή άµµο, σπαρµένη µε κοχύλια και κοµµάτια από κοράλι, στεφανώνει την ακτή. Παραδείσια λευκά πουλιά πετούν σύριζα πάνω απ’ το νερό. Το τυρκουάζ της θάλασσας αντανακλάται τα φτερά τους και αυτά παίρνουν το χρώµα του σµαραγδιού. Παράδεισος!
– «Εδώ είναι το ναυάγιο!», λέει µε στόµφο ο µικρός Henry, δείχνοντας το αναποδογυρισµένο κουφάρι ενός ιστιοπλοϊκού κάτω απ’ τα δένδρα. Πάνω στην πρύµνη φαίνεται καθαρά το όνοµά του: “Ri Ri, Philadelphia”. Πόσο φρικτή, λυπηρή εικόνα, ένα σκάφος που κάποτε ταξίδευε τον ωκεανό να βρίσκεται τσακισµένο κουφάρι σε αυτήν τη µικρή ατόλη. Ελπίζω οι επιβάτες του να γλύτωσαν. Θα το ψάξουµε στη Wikipedia.
12.00 Επιστρέφουµε στο σπίτι από την παραλία, πόσο µικρό είναι το νησί! Ο Bob, η γυναίκα του η Tupou (Τουπόου) και η µεγάλη κόρη May, στρώνουν το τραπέζι. Ξαφνιάζοµαι µε το πόσο ολοκάθαρα και προσεγµένα είναι όλα.
Το φαγητό είναι πεντανόστιµο: κατσίκι και πατάτες µε κάρι, κιτρινόπτερος τόννος, µαγειρεµένος µε τρόπο που δεν έχουµε ξαναδοκιµάσει, ρύζι, τηγανίτες και παγωµένες καρύδες για αναψυκτικό. H Tupou, η May και o Andrew κάθονται να φάνε σ’ ένα άλλο τραπέζι παραδίπλα, κάτω από ένα δέντρο ενώ ο Bob και τα δυο µικρά κάθονται µαζί µας.
– «Σπάνια τρώµε µαζί µε τους φιλοξενούµενους, σήµερα κάνω εξαίρεση», εξηγεί ο Bob καθώς βάζει φαγητό στο πιάτο του Henry.
– «Σας ευχαριστούµε πολύ! Συγχαρητήρια στη µαγείρισσα!». Η Τουπόου χαµογελά µε κάποια συστολή.
– «Όσες µέρες µείνετε στο Palmerston, θα είσαστε φιλοξενούµενοί µου. Το µόνο που θα πληρώσετε είναι το ρεµέτζο, 10 δολάρια Νέας Ζηλανδίας την ηµέρα (6€) και τη σύνδεση στο internet, αν τη θέλετε. Οι µεταφορές µε τη βάρκα και το φαγητό είναι µέρος της φιλοξενείας µου», λέει µε τη βροντερή του φωνή.
– «Thank you!», λέµε ξαφνιασµένοι από τη γενναιοδωρία τους.
– «Πώς παίρνετε προµήθειες στο νησί;», ρωτά ο Γιώργος.
– «Το εµπορικό πλοίο έρχεται κάθε τέσσερις µήνες, αν ο καιρός το επιτρέψει βέβαια», απαντά. «Ελπίζουµε το επόµενο να έρθει σε 15 ηµέρες».
– «Την περίοδο των κυκλώνων έχετε επισκέπτες;»
– «Όχι, δυστυχώς. Από Νοέµβριο έως Μάιο, σπάνια έρχεται σκάφος στο νησί µας».
Τους ρωτάµε αν τους λείπει κάτι. Ο Μπόµπ κουβεντιάζει χαµηλόφωνα µε την Τυπόου και µετά λέει ότι θα ήθελαν – άν έχουµε περίσσευµα – σκόρδα, κονσέρβες ντοµάτα, αγκίστρια για ψάρεµα και φιλτράκια για τσιγάρα στριφτά. Έχουµε απ’ όλα και θα τους τα φέρουµε αύριο.
14.30 Είναι ώρα να γυρίσουµε στο Filizi και τα παιδιά έρχονται µαζί. Διασχίζουµε την ήσυχη λιµνοθάλασσα µε χαµηλή ταχύτητα ώσπου φτάνουµε στον ύφαλο φράγµα.
– «Κρατηθείτε!», λέει σοβαρός ο Bob. Aνοίγει το γκάζι τέρµα και η βάρκα σχεδόν πετά περνώντας σύριζα από βράχια. Πηδάµε από τη µυτερή πλώρη της βάρκας στο Filizi που ρολάρει ακόµα τροµερά από το µεγάλο σουέλ.
– «Τα λέµε αύριο! Για ότι θέλετε µας καλείτε στο κανάλι 1-4».
Η βάρκα αποµακρύνεται και την παρακολουθώ µέχρι που φτάνει πέρα, στην ακτή.
– «Στην µέση του ωκεανού, στην άκρη του κόσµου…» ψιθυρίζω κοιτάζοντας µε δέος το µικρό νησί, το τόσο αποµονωµένο, το νησί που για να το επισκεφθείς πρέπει να κάνεις πολυήµερο ταξίδι. Ένα «σσσσσ» ακούγεται, δυο φάλαινες αναδύονται, στέκονται για λίγο, ξεφυσούν και βυθίζονται ξανά.
Ένα ιστιοπλοϊκό καταφθάνει και δένει στο κοντινό ρεµέτζο. Μετά από λίγο µας καλούν στο VHF. Είναι ο Tim & η Anna, µε το s/y Pakele Loa, από το Sausalito της California. Το όνοµα σηµαίνει “Μεγάλη Φυγή” στη γλώσσα της Χαβάης. Είναι εξαντληµένοι, µας λένε, γιατί χθές βρέθηκαν στη χειρότερη καταιγίδα που έχουν ζήσει ποτέ, από την αρχή του ταξιδιού τους. Ευτυχώς την πέρασαν χωρίς ζηµιές στο σκάφος. Οι κεραυνοί που βλέπαµε χθες βράδυ…
Τετάρτη 24/7/2019
Duke’s Pool & νέες αφίξεις
Σηκώθηκα στις 4 πµ, µετά από ένα πολύ δύσκολο βράδυ µε κούνηµα αβάσταχτο. Παρ’ ότι άνεµος έχει πέσει και έχει ευτυχώς γυρίσει ανατολικός, το σουέλ δεν έχει σπάσει ακόµα.
06.20 Ο ήλιος ανατέλλει χρυσός, ο ασυννέφιαστος ουρανός βάφεται κόκκινος. Μας κάνει εντύπωση πόσο αργά ξηµερώνει εδώ, στη Moorea η ανατολή ήταν στις 5.30. Είναι λογικό όµως, η Moorea βρίσκεται στις 149°W, το Palmerston είναι πιο δυτικά στις 163° W. Σε λίγες µέρες, που θα φτάσουµε στο Niue, θα πρέπει να γυρίσουµε τα ρολόγια µας µια ώρα πίσω και πιο µετά, πηγαίνοντας στα νησιά Vavau της Tonga, θα διασχίσουµε το “Date Line” του πλανήτη οπότε ο χρόνος θα ‘πηδήξει’ µπροστά ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο!!! Θα χάσουµε µια µέρα από τη ζωή µας, όπως λέει ο Γιώργος χαριτολογώντας…
10.00 Γεµίζουµε δυο τσάντες πράγµατα για τους οικοδεσπότες µας: µια πλαστική τέντα, πέντε πακέτα φιλτράκια για τσιγάρα, ένα κουτί µε καινούργια αγκίστρια ψαρέµατος, κονσέρβες ντοµάτα, σκόρδα, ρυζογκοφρέτες και για τα παιδιά σοκολατάκια, σχολικά τετράδια, ξυλοµπογιές και φωτεινά µπαλόνια. Καλούµε τον Bob να µας πάρει αλλά έρχεται ο Edward, ο αρχηγός της δεύτερης οικογένειας.
– «Ηµουν δίπλα και µου ζήτησε ο Bob να εξυπηρετήσω», λέει δείχνοντας το ιστιοπλοϊκό που κατέφθασε πριν µια ώρα.
Ο Edward κοιτάζει τις τσάντες µας, βλέπει την µπλέ τέντα, χρειάζεται πολύ µια τέτοια για το σπίτι, λέει στον Γιώργο και εκείνος του την δίνει. Είναι µεγάλη χαρά να µπορείς να προσφέρεις κάτι σε κάποιον που το έχει ανάγκη.
Φτάνουµε στο σπίτι και η Tουπόου µας προσκαλεί να καθίσουµε στο τραπέζι κάτω από την πέργκολα. Η May φέρνει φλυτζάνια και βραστό νερό.
«Εδώ έχουµε καφέ και ζάχαρη, ότι άλλο χρειαστείτε…», λέει η µικρή, κάπως βαριεστηµένα. Αναρωτιέµαι πώς να νιώθει µια έφηβη κοπέλα, που µεγαλώνει σ’ ένα τόσο αποµονωµένο νησί. Της ζητάµε και µας δίνει κωδικούς για το wifi – η ταχύτητα του ιντερνέτ είναι σπουδαία, απίστευτο!
Αφήνουµε τα σακίδια µε το iPad και το laptop στο τραπέζι – η εγκληµατικότητα στο Palmerston είναι µηδέν – και περπατάµε στον αµµουδένιο ‘κεντρικό δρόµο’ προς την ανατολική ακτή. Η αρµονία του τοπίου χαϊδεύει τα µάτια µας σε κάθε βήµα. Βγαίνοντας από τα δένδρα στην παραλία το lagoon απλώνεται µπροστά µας µε εκτυφλωτικές αποχρώσεις του µπλε κάτω από έναν ήλιο ολόλαµπρο! Στα διαυγή σαν γυαλί ρηχά νερά της ακροθαλασσιάς κολυµπούν µικροί καρχαρίες του υφάλου (reef sharks).
Φτάνουµε στη βάρκα του Edward, κοντά στο ναυάγιο του RiRi, ο Bob µας είπε πως είναι το καλύτερο µέρος για κολύµπι. Το σηµείο αυτό, που το νερό βαθαίνει και σχηµατίζει µια µπλέ λίµνη, οι ντόπιοι το ονοµάζουν «Duke’s Pool”, γιατί εδώ κολύµπησε ο βασιλικός διάδοχος, ο δούκας του Εδιµβούργου, όταν ήρθε στο Palmerston µε το Η.Μ.Y. (Her Majesty’s Yacht) Britannia, το γιωτ της µητέρας του βασίλισσας Ελισάβετ (1971). Δεν υπάρχει ψυχή γύρω, σαν να είµαστε ολοµόναχοι στο νησί.
Φοράω πάνω από το µπικίνι το εντελώς ολόσωµο µαγιό που αγόρασα για αντιηλιακή προστασία. Τα reef sharks κολυµπάνε γύρω µας σε διακριτική απόσταση και παρ’ ότι ξέρουµε πως δεν θα µας πειράξουν, έχουµε τον νου µας. Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη.
12.30 Πίσω στο σπίτι όπου ο Bob φέρνει τον Tim και την Anna από το σκάφος Pakele Loa, ένα ζευγάρι Αµερικανών 45 χρονών περίπου. Κουβεντιάζουµε µαζί τους για τη συνέχεια του ταξιδιού, σκέφτονται να µείνουν µια εβδοµάδα κι αν µείνουµε και εµείς, θα µπορούσαµε να ταξιδέψουµε µαζί ως τον επόµενο σταθµό το Niue. Ωραία ιδέα! Τρώµε παρέα το νοστιµότατο φαγητό της Tουπόου: νούντλς µε λαχανικά, ολόφρεσκα τηγανητά ψάρια και πεντανόστιµα pan cakes, µια περιποίηση σπάνια και πολύ ευπρόσδεκτη για εµάς τους ταξιδευτές που καθηµερινά πρέπει να ετοιµάζουµε µόνοι όλα µας τα γεύµατα, ακόµα και το ψωµί. Μετά το φαγητό, οι γυναίκες, Μέι & Tουπόου µαζεύουν το τραπέζι και η Madeenia πλένει τα πιάτα και δεν µας αφήνουν να βοηθήσουµε. Ύστερα, ο Bob, Tupou και πρωτεργάτρια η May, φέρνουν εργαλεία και σανίδες και µε αυτά καταπιάνονται να κατασκευάσουν µια πόρτα για το σπίτι!
14.30 Ο Γιώργος πετάει το drone και παίρνει καταπληκτικές λήψεις πάνω από το νησί. Μετά, βλέποντας πόσο ξετρελάθηκαν τα πιτσιρίκια, ξεκινά ένα απίθανο παιχνίδι και βάζει το drone να τους κυνηγάει! Η Madeenia, ο Henry και ο φίλος τους James, πότε τρέχουν να ξεφύγουν ξεκαρδισµένοι από γέλιο και πότε κρύβονται πίσω απ’ τον Γιώργο, για προστασία. Αργότερα, η Μαντίνια µου είπε οτι του έχουν βγάλει παρατσούκλι, «George ο Κεραυνός»!
Οι γυναίκες καθόµαστε στο τραπέζι και κουβεντιάζουµε. H Τουπόου έχει έξι παιδιά και όλα – εκτός από τη µικρότερη τη Μαντίνια – τα γέννησε στο Palmerston µε τη βοήθεια µαµής. Τώρα πια, δεν υπάρχει µαµή στο νησί, και οι γυναίκες πηγαίνουν να γεννήσουν στη Rarotonga.
– «Τα δυο µεγαλύτερα παιδιά µου, ο γιος και η κόρη µου ζουν εκεί. Όταν η κόρη µου γέννησε τον Χένρυ, πήγαµε µε τον Bob και τον πήραµε, για να µεγαλώσει εδώ στο Palmerston. Η Rarotonga είναι µεγάλο λιµάνι, εδώ µεγαλώνει ευτυχισµένος και ασφαλής», λέει η γυναίκα.
15.00 Καταφθάνουν περισσότερα σκάφη στο νησί, το Falabrach και το Pu’uhouna, που γνωρίσαµε στην Bora Bora και το καταµαράν Ki και τους φιλοξενεί ο Edward. Όλοι τους πέρασαν µέσα από την τροµερή καταιγίδα, µε απώλειες και ζηµιές.
16.00 Επιστρέφουµε στο Filizi. Ο καπετάνιος µου κατεβάζει το δελτίο καιρού και µου λέει αυτό που θέλω να ακούσω: µπορούµε να µείνουµε στο Palmerston µέχρι την άλλη εβδοµάδα. Γιούπιιι!
Πέµπτη 25/7
06.00 Ξύπνησα αξηµέρωτα και δεν θέλω να ξανακοιµηθώ. Βγαίνω στο κόκπιτ µε τον καφέ µου. Σκοτάδι, αέρας και ο βόµβος του υφάλου. Ο Σείριος και ο Canopus αναβοσβήνουν πολύ δυνατά, σαν πολύχρωµα φωτορυθµικά του ουρανού, ένα θέαµα πάντοτε απίστευτο. Νιώθω δέος από την αίσθηση της αποµόνωσης του Palmerston και τη δική µας. Πορφυρές ανταύγειες χαράζουν τον ορίζοντα, τα άστρα σβήνουν. Ο ήλιος ανατέλλει κατακόκκινος πίσω από τα µικρά νησάκια της ατόλης.
08.00 Ο άνεµος έχει γυρίσει ανατολικός µε ένταση 20 kts, το σουέλ έχει χαθεί και το ως χθες άβολο αγκυροβόλιο σήµερα µοιάζει µε ήσυχη λίµνη. Μπροστά απ’ την πλώρη το θέαµα είναι παράξενο, τα νερά έχουν κατέβει πάρα πολύ και τα βράχια του υφάλου είναι όλα έξω στην επιφάνεια. Κάνουµε δουλειές για να συνεφέρουµε το Filizi, γιατί πολλά µένουν πίσω στα περάσµατα. Μα το σηµαντικότερο είναι να σιγουρέψουµε το σκάφος, η φθαρµένη καδένα του ρεµέτζου είναι κίνδυνος που απαιτεί άµεση δράση, πόσο µάλλον που πήραµε πρόγνωση ότι ο άνεµος θα δυναµώσει πολύ. Βγάζουµε τη χοντρή, µακριά πρυµάτσα και την πάµε στην πλώρη. Ο Γιώργος βουτά – τροµακτικό το αµέτρητο βάθος από κάτω µας – κολυµπά ως τη σηµαδούρα του ρεµέτζου, κάνει βουτιά 8-10 µέτρα και δένει την πρυµάτσα µε ιστιοπλοϊκό κλειδί πάνω στο γερό κοµµάτι της καδένας, στη βάση του ρεµέτζου και µε αυτόν τον τρόπο παράκαµπτει το κατεστραµµένο κοµµάτι της. Βγαίνει στην επιφάνεια σκασµένος για αέρα κολυµπά προς το σκάφος. Εγώ παίρνω τα µπόσικα της πρυµάτσας και τη δένω στο κοτσανέλο.
– «Τον είδες; Όση ώρα είµαι κάτω, µε τριγυρνούσε ένας τρίµετρος καρχαρίας. Παρακολούθησε όλες µου τις κινήσεις και µε πολύ µεγάλο ενδιαφέρον. Κι εγώ τις δικές του…»
10.00 Ο Bob έρχεται µαζί µε τον µικρό Χένρυ και µας παίρνει έξω. Όποτε θέλουµε, λέει, µπορεί να µας πάει απέναντι στο Bird Island, για να δούµε τους blue footed boobies, τους αγαπηµένους µου µπούφους µε τυρκουάζ πόδια που είδαµε στα Galapagos και να πιάσουµε coconut crabs, καβούρια γιγάντια που τρώνε καρύδες. Όταν φτάνουµε στο σπίτι, τους δίνουµε στην Τουπόου µια -σχεδόν αχρησιµοποίητη- µεταλλική γάστρα για µαγείρεµα και στον Bob µια ολοκαίνουργια πλαστική τέντα, πιο µεγάλη από την πρώτη.
Παρασκευή
26/7/2019
Η κοινωνική δοµή του Palmerston
Ο άνεµος δυνάµωσε πολύ σήµερα. Βγαίνω στο νησί µαζί µε τους Αµερικανούς Darrell και Gayle από το sy Bambu, για να δουλέψω στο blog. Ο Γιώργος µένει στο Filizi, ανησυχεί για τον καιρό.
Καθόµαστε στο τραπέζι και η May µας προσφέρει καφέ. Ο Bob κάθεται µαζί µας και µας εξηγεί την κοινωνική δοµή του νησιού µε µολύβι και χαρτί:
– «Το Palmerston είναι χωρισµένο σε τρία “family lands”, ένα για κάθε µια από τις τρεις οικογένειες. Για να σηµαδέψουµε τα σύνορα των family lands έχουµε φυτέψει διπλά φοινικόδεντρα, ενωµένα στη βάση των κορµών τους. Κάθε “οικογενειακή γη” έχει τα δικά της σπίτια και το νεκροταφείο της. Σε κάθε οικογένεια αρχηγός είναι πάντα ο γηραιότερος άνδρας της. Δεύτερος τη τάξει, είναι το επόµενο γηραιότερο άτοµο της οικογένειας, που µπορεί να είναι και γυναίκα. Αυτοί οι έξι άνθρωποι, συναντιόµαστε µια φορά κάθε µήνα και αποφασίζουµε για τα όλα τα θέµατα, µε γνώµονα τί είναι καλύτερο για όλους. Τώρα, ας πούµε πως ένας άνδρας από τη µια οικογένεια και µια γυναίκα από την άλλη οικογένεια παντρεύονται. Από τη στιγµή που η γυναίκα παντρεύεται τον άνδρα, χάνει αυτόµατα το δικαίωµα της στο family land της οικογένειάς της και αποκτά αυτόµατα δικαίωµα στην οικογενειακή γη του άνδρα της. Όµως προσέξτε! Δεν µοιράζεται το δικαίωµα του άνδρα της, αποκτά δικό της δικαίωµα! Δηλαδή τα µέλη της κάθε οικογένειας έχουν από ένα δικαίωµα στη γη τους και µόνο σε αυτήν. Όταν κάποιος θέλει να φτιάξει το σπίτι του, βρίσκει το σηµείο που του αρέσει στην οικογενειακή γη και το χτίζει.»
– «Όλα αυτά τα σκέφτηκε ο William Marsters;», ρωτά ο Darrell.
– «Ναι αυτός τα σκέφτηκε όλα», απαντά ο Bob. «Ήταν Άγγλος και διοίκησε το νησί µε πρότυπο τους νόµους της χώρας του. Αυτά! Τώρα πρέπει να ξεκινήσω µε τα πλακάκια», λέει και πάει προς την κουζίνα.
Σάββατο 27/7
13.00 Στο τραπέζι γίνεται χαµός! Ο Bob µε τον Andrew πήγαν στο Bird island και µάζεψαν καβούρια. Το τραπέζι είναι γεµάτο φαγητά και δυο γαβάθες µεγάλα, πολύ µεγάλα καβούρια, και µια µε ένα γιγάντιο coconut crab, ένα καβούρι σε µέγεθος πιατέλας! Όρθιοι και καθιστοί οι φίλοι µας καθαρίζουν και τρώνε µε όρεξη, αποφασισµένοι – όπως λένε γελώντας – να τα φάνε όλα. Η όρεξη των Πολυνήσιων είναι παροιµιώδης…
– «Πάρτε, πάρτε µην ντρέπεστε! Καρίνα, Γιώργο φέρτε από ένα πιάτο, πάρτε όσα θέλετε», λέει περνώντας τη χερούκλα του πάνω από τις γαβάθες µε τα καβούρια και τις κατσαρόλες µε τα φαγητά. Δοκιµάζω το coconut crab.
– «Η γεύση θυµίζει αστακό!»
– «Είναι πολύ πιο νόστιµο από τον αστακό!», λέει ο Bob µε έµφαση.
15.00 Μετά το φαγητό πηγαίνουµε µαζί µε τη Μαντίνια και τον Χένρυ, ως το σπίτι του Έντουαρντ, να του δώσουµε χαιρετίσµατα από τους Δανούς φίλους του s/y Freja, µε τους οποίους ταξιδέψαµε παρέα από τον Παναµά ως τα Marquesas της Πολυνησίας. Φτάνοντας, βρίσκουµε τον Έντουαρντ και τα αδέρφια του να καθαρίζουν µια µεγάλη ψαριά παπαγαλόψαρα. Ο Bob λέει ότι το parrot fish είναι το πιο νόστιµο ψάρι που υπάρχει. Με ταχύτητα και ακρίβεια, καθαρίζουν τα ψάρια, βγάζουν το δέρµα, τα κόβουν σε φιλέτα και µετά τα τυλίγουν δυο-δυο σε µεµβράνη για να τα καταψύξουν.
– «Και τί κάνετε µε όλα αυτά;», ρωτάω δείχνοντας τα υπολείµµατα των ψαριών που πετούν σ’ένα καρότσι.
– «Τα ταΐζουµε στους καρχαρίες. Και έτσι όλοι έχουµε τροφή», απαντά ο Έντουαρντ µε απόλυτη φυσικότητα. Όταν η δουλειά τελειώνει, ένας απ’αυτούς κατευθύνεται µε το καρότσι στην παραλία. Τον ακολουθούµε.
Ο άνδρας µπαίνει στα ρηχά και ρίχνει τα υπολείµµατα των ψαριών στο νερό και σε κλάσµατα δευτερολέπτου, εµφανίζονται από το πουθενά µια εικοσαριά καρχαρίες και ορµούν στην τροφή. Ο αναβρασµός είναι τροµακτικός, πτερύγια χτυπιούνται, δόντια αρπάζουν, αφροί πετάγονται ψηλά. Μέσα σε λίγα λεπτά όλα έχουν τελειώσει. Οι µικροί καρχαρίες κολυµπούν για αργά ώσπου εξαφανίζονται στα βαθιά, τόσο ξαφνικά όπως ήρθαν.
Επιστρέφουµε µουδιασµένοι από την άγρια σκηνή που παρακολουθήσαµε. Ο Εντουαρντ κι µας κερνά σασίµι ψαριού σε φρέσκο γάλα καρύδας και µας δίνει φιλέτο ψαριού για να πάρουµε µαζί.
– «Σας ευχαριστώ πολύ για την τέντα», λέει. Το παπαγαλόψαρο ήταν πράγµατι θεσπέσιο.
Κυριακή 28/7
Κυριακάτικη λειτουργία
09.00 Στο σπίτι είναι όλοι ντυµένοι µε τα κυριακάτικα ρούχα τους. Η May µας δίνει καπέλα στολισµένα µε λουλούδια.
– «Οι γυναίκες φοράµε καπέλα στην εκκλησία», εξηγεί. Η Gayle ενθουσιάζεται και βγάζει φωτογραφίες.
Ο ιερέας µας υποδέχεται στο πλατύσκαλο του ναού.
– «Καλώς ήρθατε!»
Οι γυναίκες κάθονται δεξιά, οι άνδρες αριστερά, είµαστε δεκαπέντε άνθρωποι όλοι κι όλοι. Η λειτουργία ξεκινάει µε ψαλµούς, η Tupou και ο Bob τραγουδούν και οι φωνές τους ξεχωρίζουν. Ο ιερέας ανεβαίνει στον άµβωνα και απευθύνεται σε εµάς, τους επισκέπτες.
– «Είναι µεγάλη χαρά που είστε µαζί µας σήµερα. Κάνατε µεγάλο ταξίδι για να φτάσετε στο νησί µας, κάποιοι έρχεστε από µέρη πολύ µακρινά. Να θυµάστε πως όταν θα φύγετε, η αγάπη όλων µας από το Πάλµερστον θα σας ακολουθήσει, συντροφιά για ασφαλές ταξίδι ώσπου να επιστρέψετε σπίτι σας»…
Δευτέρα 29 Ιουλίου
Τα άστρα έπεσαν στη θάλασσα – Αποχαιρετισµός
04.00 Δεν µπορώ να κοιµηθώ, έχει σηκώσει κύµα και το Filizi χτυπιέται σαν να ταξιδεύουµε µε φουρτούνα. Βγαίνω στο κόκπιτ. Τα φώτα αγκυροβολίας των σκαφών Pakele Loa, Gone Bambu, και των άλλων δύο που έφτασαν χθες, ταλαντεύονται σαν εκκρεµή. Μένω να κοιτάζω τη θάλασσα και ξαφνικά, µε το που συνηθίζουν τα µάτια µου στο σκοτάδι, βλέπω το απίστευτο θέαµα: αµέτρητοι φωσφορισµοί επιπλέουν και χοροπηδούν πάνω στην επιφάνεια του νερού, σαν τα άστρα να έπεσαν στη θάλασσα και χορεύουν! Δεν ξέρω τί πλάσµατα είναι αυτά µα το θέαµα είναι µοναδικό! Τελευταία µας µέρα στο νησί σήµερα. Σαν δώρο αποχαιρετισµού…
15.00 Καθόµαστε όλοι στο τραπέζι κι ο Bob απέναντι, άρχοντας ανάµεσα στην οικογένειά του. Μας κοιτάζει έναν-έναν και λέει µε τη βροντερή φωνή του.
– «Σας ευχαριστώ για όσα µας δώσατε. Δεν θέλω χρήµατα από κανέναν. Έχω ψάρια, να πάρετε µαζί για το ταξίδι».
Τον κοιτάµε συγκινηµένοι. Οι Πολυνήσιοι είναι εξαιρετικά φιλόξενος λαός και η οικογένεια αυτή είναι το πιο λαµπρό παράδειγµα ευγένειας και γενναιοδωρίας.
Αγκαλιάζω µε τα παιδιά, µετά την Τουπόου,
– «Σας ευχαριστούµε, κάνατε την παραµονή µας στο Palmerston αξέχαστη! Ελπίζω να ξανάρθουµε, ίσως στον επόµενο περίπλου µας, σε 5-6 χρόνια»
– «Θα σας περιµένουµε, Καρίνα. Ώσπου να ξανάρθετε θα έχει γυρίσει και η µεγάλη µου κόρη, η µητέρα του Henry, να την γνωρίσεις…»
Ο Bob και οι υπόλοιποι είναι ήδη στην παραλία και περιµένουν.
Τελευταία αγκαλιά. Τα µάτια της Tupou είναι δακρυσµένα.
– «Δεν θα σας ξεχάσουµε ποτέ!»
Περισσότερες λεπτοµέρειες για την επίσκεψή µας στο Palmerston επισκεφθείτε www.sailingfilizi.gr, “Αγαπηµένο Palmerston”