Οι ρίζες στη σχέση της Πάρου με την παμμήτωρα θάλασσα, σύμφωνα με τα ευρήματα, φτάνουν μέχρι την Εποχή του Χαλκού (3.200 -1100 π.Χ.), όπου το διάστημα της Μινωικής Κυριαρχίας υπήρξε σπουδαίο εμπορικό κέντρο.
Ανήσυχοι ταξιδιώτες οι Παριανοί, ταξίδευαν με τα σκάφη της εποχής είτε για να ιδρύσουν νέες αποικίες, είτε για εμπόριο, καθώς το ολόλευκο μάρμαρο του νησιού των Κυκλάδων υπήρξε από τη Γεωμετρική Εποχή περιζήτητο. Πολλοί ξένοι συγγραφείς και ποιητές αναφέρθηκαν σ’ αυτό όπως ο Σατωβριάνδος, ο Λεμπρέν και ο Αντρέας Σενιέ που αναφέρει στον ωραίο στίχο σε μετάφραση «Ο Θεός κατοικεί σ’ αυτό το σκεπτόμενο μάρμαρο». Αλλά και ο Κωστής Παλαμάς στο ποίημα του για τον κορυφαίο Παριανό ποιητή Αρχίλοχο (680 – 640 π.Χ.) αναφέρει…
«Σαν το μάρμαρο, Αρχίλοχε, της γης σου
λαμπερή και σκληρή, δεν τη χαλάει
Χάρος κανείς τη δόξα τη δική σου
Ολόρθη, με τον Όμηρο πλάι – πλάι».
‘Ιδιαίτερη’ πατρίδα της Αφροδίτης της Μήλου, του Ερμή του Πραξιτέλη της πτερωτής Νίκης της Δήλου, της Νίκης της Σαμοθράκης, των Κυκλαδικών ειδωλίων και τόσων άλλων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων που κατασκευάστηκαν από το μάρμαρο του νησιού.
Ονομαστή είναι η μαρμάρινη στήλη γνωστή ως “Πάριον Μάρμαρον” ή “Πάριον Χρονικόν” του 3ου π.Χ. αιώνα στην οποία ήταν χαραγμένος χρονολογικός πίνακας των σημαντικοτέρων γεγονότων της Αρχαίας Ελλάδας. Ήταν τοποθετημένη στο Αρχιλόχειον Ιερό της Πάρου, προφανώς για να διαβάζεται ως μάθημα ιστορίας και περιελάμβανε τη γέννηση και τον θάνατο των σπουδαιοτέρων ανθρώπων της Ελλάδος και των αποικιών καθώς και σημαντικά ιστορικά γεγονότα που καλύπτουν περιόδο 1.318 ετών, από την εποχή του Κέκροπος πρώτου βασιλιά της Αθήνας (1582 π.Χ.) και τελειώνουν την εποχή του άρχοντα της Αθήνας Διογνήτου (264 π.Χ.). Βρέθηκε σε τρία τμήματα. Το ένα ευρίσκεται στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η βάση ευρίσκεται στο Μουσείο της Πάρου, ενώ το άλλο κομμάτι απωλέσθη.
Σε αυτό το πανέμορφο και λαμπερά άσπρο, όπως και το μάρμαρό του νησί, όπου το χρώμα της βουκαμβίλιας παντρεύεται με το μπλε της θάλασσας και οι μυρωδιές του γιασεμιού σμίγουν με την αλμύρα, θα βρεθεί ο στόλος του “55ου Ράλλυ Αιγαίου”, στις 26 και τις 27 Ιουλίου και οι φιλόξενοι κάτοικοι έχουν ετοιμάσει ειδικές εκδηλώσεις για τους ιστιοπλόους της διοργάνωσης.
Το νησί της Πάρου είναι ένα νησί για όλα τα… γούστα και δεν είναι τυχαίο ότι το έχουν χαρακτηρίσει ‘πολυδιάστατο’. Μπορεί να αποτελέσει αγαπημένο προορισμό για τους φίλους των σπορ, αλλά και για τους λάτρεις της νυχτερινής ζωής. Φυσικά, όσοι αντέχουν μπορούν να τα συνδυάσουν και τα δύο. Το πρωί να ασχοληθούν με το kite surf ή την ιστιοσανίδα, καθώς σε αυτό το νησί ο Αίολος σχεδόν πάντα έχει ανοιγμένο σε κάποια παραλία έναν… ασκό και το βράδυ να απολαύσουν εξωτικά κοκτέιλ σε κάποιο από τα πολυάριθμα μπαρ.
Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Παροικιά, το όνομα της οποίας έχει ρίζες στα βυζαντινά χρόνια. Εκεί ο επισκέπτης θα βρει υποκαταστήματα τραπεζών, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και καταστήματα εστίασης. Εκεί υπάρχει και η Παναγιά η Εκατονταπυλιανή, το στολίδι του νησιού. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρώτος ναός κατασκευάστηκε ή από την Αγία Ελένη ή από τον γιό της Κωνσταντίνο. Η τελευταία αποκατάσταση του ναού πραγματοποιήθηκε το 1959 και χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο φτάνουν στο νησί για να επισκεφτούν την πανέμορφη εκκλησία (σταυροειδής βασιλική με τρούλο). Στο Βυζαντινό Μουσείο της εκτίθενται εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα. Στην Παροικιά υπάρχει αρχαιολογικό μουσείο και το Κάστρο που έκτισε τον 13ο αιώνα ο δούκας της Νάξου Μάρκος Σανούδος.
Το άλλο κέντρο της Πάρου είναι η Νάουσα με το Βυζαντινό Μουσείο και το Λαογραφικό. Το λιμανάκι που κάποτε υπήρξε άντρο πειρατών, σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο κοσμοπολίτικα σημεία των Κυκλάδων. Οι παλιές αποθήκες των ψαράδων έχουν μετατραπεί σε εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ και δημιουργούν ένα πολύχρωμο σκηνικό, που πολλές φορές έχει αποτυπωθεί σε κινηματογραφικές ταινίες ή σε σίριαλ.
Για όσους δεν αγαπούν τα τουριστικά και κοσμοπολίτικα στέκια υπάρχει το ορεινό παραδοσιακό χωριό, οι Λεύκες. Στενά σοκάκια και εστιατόρια με παραδοσιακό φαγητό συνθέτουν μία ατμόσφαιρα που μοιάζει ανέγγιχτη στον χρόνο.
Στο παραδοσιακό φαγητό, η Πάρος θα μπορούσε να διεκδικήσει τα σκήπτρα από τη Σίφνο. Ρεβιθάδες, αγκινάρες με κουκιά, ρύζι με γλυκοκολόκυθο, αμπελοφάσουλα με σκορδαλιά, σαλιγκάρια με μυρμητζέλι, σουπιές με μάραθα και, φυσικά, τα περίφημα μανιτάρια, οι ερυθροαμανίτες. Για τα ψάρια δε χρειάζεται να κάνουμε κάποια αναφορά, αλλά εκεί που χρειάζεται είναι τα γλυκά. Τα παραδοσιακά έχουν ως βάση το τυρί, τον μούστο και το μέλι. Έτσι, υπάρχουν οι μυζηθρόπιτες, οι μουσταλευριές, τα παστέλια και τα σαμωτά σύκα.
Η Πάρος διαθέτει και πανέμορφες παραλίες. Η Χρυσή Ακτή, η Σάντα Μαρία, η Πούντα, ο Καλόγερος και οι Κολυμπήθρες είναι κάποιες από αυτές.
