Ένα από τα παλιά ανέκδοτα της ιστιοπλοΐας έλεγε για έναν καπετάνιο, λεγόταν και το όνοµα του, ο οποίος έπρεπε να τερµατίσει στην Ύδρα, έφτασε σέ µια στεριά αλλά δεν γνώριζε ποια ήταν, έτσι αφού άραξε, έστειλε έναν από το πλήρωµα να αγοράσει αυγά «µε απόδειξη» από ένα µαγαζί.
Το ανέκδοτο κυκλοφόρησε τη δεκαετία του 1970 και διδάσκει ότι οι καπετάνιοι, εκτός από τους κανόνες ιστιοπλοΐας, πρέπει να παρακολουθούν και κινηµατογράφο, οπότε, αντί να αγοράζουν αυγά, θα ρωτούν τα δελφίνια για το που πέφτει η Ύδρα! Ας είναι, η Ύδρα βρίσκεται πάντα στη θέση της, υπερήφανη, µεγαλοπρεπής, πνευµατική και σπουδαία, καµαρώνει για τα βράχια της, τα δάση της, την προκλητικότητα της στους ανθρώπους των γραµµάτων και των τεχνών, τη φωτεινή της ατµόσφαιρα. Οι ζωγράφοι καταλαβαίνουν την Ύδρα σαν το σπίτι τους. Στο ιστορικό παρελθόν πληµύριζε από τα νερά των πηγών της, από όπου πήρε και το όνοµα της, αρχικά σαν Υδραία. Η έκταση της Ύδρας είναι 50 τετραγωνικά χιλιόµετρα και ο µόνιµος πληθυσµός γύρω στις 2.000.
Το περίεργο µε την Ύδρα είναι ότι δεν έχει σοβαρό ιστορικό παρελθόν. Υπάρχουν κάποια ίχνη ζωής από τη Νεολιθική, την Πρωτοελλαδική και τη Γεωµετρική περίοδο, ενώ οι ιστορικοί της αρχαιότητας Ηρόδοτος και Παυσανίας σπανίως την αναφέρουν. Από κάποια ευρήµατα ανασκαφών στην Επισκοπή, στο εσωτερικό του νησιού, µαζί µε κάποιες αναφορές του Ηρόδοτου, η Ύδρα πρωτοκατοικήθηκε από Δρύοπες, ίδρυσαν την πάνω πόλη την Κιάφα, έµειναν µέχρι την κάθοδο των Δωριέων και από τότε χάνεται κάθε ιστορικό ίχνος του νησιού. Η Ύδρα άρχισε να αναπτύσσεται από τον 15 αιώνα, όταν έφθασαν οι πρώτοι Αρβανίτες φυγάδες από την απέναντι πελοποννησιακή ακτή, η οποία καταλήφθηκε από τον Μωάµεθ τον Πορθητή. Τους επόµενους τρείς αιώνες, νέοι άποικοι από την Κρήτη, την Εύβοια, τη Μικρά Ασία και από άλλα ελλαδικά µέρη, αναµείχθηκαν µε τους ντόπιους, έγιναν λαός ναυτικός και συγκρότησαν έναν από τους ισχυρότερους στόλους της Μεσογείου. Η επανάσταση του 1821 βρήκε την Ύδρα µε πανίσχυρο στόλο, πλούτο και πάνω από 27.000 κατοίκους. Ο πλούτος και η ισχύς οφείλεται στο εµπόριο σιτηρών κατά τους Ναπολεόντειους Πολέµους και το σπάσιµο του αποκλεισµού που είχε επιβληθεί στη Γαλλία από τον βρετανικό στόλο. Εκεί ήταν και το µπρίκι του νεαρού Μιαούλη, που ο θρύλος τον φέρνει να συγκρούεται µε τον πανίσχυρο αγγλικό στόλο του Νέλσον, στον οποίο έκανε εντύπωση το θάρρος και η γενναιότητα του. Νόµος ήταν όποιος έσπαγε τον αποκλεισµό να κρεµιέται στο κατάρτι. Ο Νέλσον, πριν κρεµάσουν τον Μιαούλη ζήτησε να τον δει και του είπε: Τι θα έκανες αν ήσουν στη θέση µου; «Θα σε κρέµαγα», απάντησε ο Μιαούλης και ο Νέλσον τον ελευθέρωσε! Στην επανάσταση του 1821 η Ύδρα, µαζί µε τις Σπέτσες και τα Ψαρά, αποτέλεσαν την ισχυρή ναυτική δύναµη κατά της Τουρκίας και εκτός από το ναυτικό και τα χρήµατα, βοήθησαν αποτελεσµατικά τον αγώνα οι ηρωικοί αγωνιστές της, όπως οι Κουντουριώτης, Βούλγαρης, Μιαούλης, Τοµπάζης, Σαχτούρης, Μπουντούρης, Γκίκας, Βότσης, Κριεζής και πολλοί άλλοι. Ο πόλεµος, η κατοχή και η διακοπή της σπογγαλιείας, έφεραν τη φτώχια και τον µαρασµό στο νησί. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 άρχισε η Ύδρα να ζωντανεύει ξανά µε αφορµή το εκεί γύρισµα των τριών διάσηµων κινηµατογραφικών ταινιών. «Το παιδί και το δελφίνι», µε τη Σοφία Λόρεν και σκηνοθέτη τον Jean Negulescu, «Το κορίτσι µε τα µαύρα» του Μιχάλη Κακογιάννη µε την Έλλη Λαµπέτη και η «Φαίδρα», σενάριο της Μαργαρίτας Λυµπεράκη που κι εκείνη είχε σπίτι και έµενε στην Ύδρα, γυρισµένη από τον Ζυλ Ντασέν µε τη Μελίνα Μερκούρη, τον Άντονι Πέρκινς και τον Ραλφ Βαλόνε, προκάλεσαν µεγάλο ενδιαφέρον στο διεθνές κοινό να γνωρίσει το νησί. Μεταξύ 1960 και 1970 την Ύδρα επισκέπτονταν διάσηµοι και επώνυµοι απ’ όλο τον κόσµο, όπως ο Λένον, ο Κλάπτον, οι Rolling Stones, ο Ωνάσης µε την Κάλλας, ο Ρεξ Χάρισον, ο Πίτερ Ουστίνοφ, ο Λέοναρντ Κοέν και πολλοί άλλοι, ενώ κάποιοι αγόρασαν σπίτια και δηµιούργησαν µια ξένη κοινότητα, η οποία υπάρχει µέχρι και σήµερα. Η Ύδρα έγινε στέκι πολλών ανθρώπων των γραµµάτων και των τεχνών, όπως του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, του Σεφέρη, του Εγγονόπουλου, του Χένρι Μίλερ, του Τέτση, του Βυζάντιου και άλλων.
Το 1962 πάρθηκε απόφαση µε την οποία κάθε µεταβολή, επισκευή, µετασκευή, κατεδάφιση και ανέγερση, υπόκειται στην έγκριση της Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισµού, γεγονός που γλύτωσε το νησί από την καταστροφική άναρχη δόµηση. Ένα άλλο πρωτόγνωρο και σωτήριο για το νησί µέτρο, δεν ξέρω αν υπάρχει σε άλλο µέρος της Ελλάδας, είναι η απαγόρευση κυκλοφορίας αυτοκινήτων, πράγµα που εµποδίζει την επέλαση των βαρβάρων. Σε όσους αρέσει το περπάτηµα, η Ύδρα προσφέρεται µε τα µονοπάτια προς τα µοναστήρια και τις εκκλησίες.
Στα αρχοντικά της Ύδρας, που χτίστηκαν τον 18 αιώνα, στεγάστηκαν και στεγάζονται, σε εκείνο του Τσαµαδού η Σχολή Εµποροπλοιάρχων αµέσως µετά την απελευθέρωση, του Τοµπάζη ανήκει στην Σχολή Καλών Τεχνών και στεγάζει παράρτηµα της στο νησί, στου Λάζαρου Κουντουριώτη λειτουργεί παράρτηµα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, στου Γιώργου Κουντουριώτη λειτουργεί Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης και ιστορίας της Ύδρας, ενώ το λιµεναρχείο στεγάζεται στο κτίριο της παλιάς Μπαρουταποθήκης. Στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο, φυλάσσεται σε ασηµένια λήκυθο η ταριχευµένη καρδιά του Ανδρέα Μιαούλη. Ο Ανδρέας Μιαούλης, ο ναύαρχος της Ελληνικής Επανάστασης, πέθανε το 1835. Στην Ύδρα υπάρχουν έξι µοναστήρια και περί τις 300 εκκλησίες. Ανάµεσα στα µοναστήρια είναι και τα δίδυµα της Αγίας Ευπραξίας-Προφήτη Ηλία, όπου το 1825, προς όνειδος των Ελλήνων, φυλακίστηκαν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης µαζί µε άλλους αγωνιστές! Είτε µας αρέσει είτε όχι, η ευγνωµοσύνη των Ελλήνων προς τους ευεργέτες, εκφραζόταν και εκφράζεται µε φυλάκιση, εξορία ή θανάτωση και στην καλύτερη περίπτωση µε περιφρόνηση!
Για τους ιστιοπλόους η Ύδρα είναι µοναδική. Όποιος µπαίνει µε το σκάφος στο περήφανο λιµάνι της αισθάνεται ανάταση, συγκίνηση, θαυµασµό, ξυπνάνε ιστορικές µνήµες και αισθητικές προκλήσεις, νοµίζει ότι βρίσκεται στο βάθος ενός κρατήρα, γίνεται κοµµάτι ενός παραµυθιού. Στους καθιερωµένους ετήσιους ιστιοπλοϊκούς αγώνες περιλαµβάνονται και δύο αγώνες στην Ύδρα που θυµίζουν τους δύο ηρωικούς σταθµούς της νεότερης ιστορίας, ο ένας είναι της “Ελευθερίας”, αναφέρεται στο 1821 και διοργανώνεται από τον ΠΟΙΑΘ και ο άλλος “ΥΔΡΑ”, θυµίζει το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940 και διοργανώνεται από τον ΝΟΕ. Οι ακτές της Ύδρας είναι ιδανικές και τα νερά κρυστάλλινα. Εκτός από το λιµάνι, όπου ο συνωστισµός είναι πάντα πρόβληµα, αν βγαίνοντας ακολουθήσουµε την ακτογραµµή δεξιά, πρώτο θα συναντήσουµε το Μαντράκι, που αποτελούσε το ναύσταθµο του υδραίικου στόλου πριν και κατά την Επανάσταση. Τα νερά είναι βαθιά και υπάρχουν ποντισµένες κάποιες δέστρες. Συνεχίζοντας βρίσκουµε το µικρό φυσικό λιµάνι Κρίταµι, µε έντονο το άρωµα του φυτού “κρίταµι” που φύεται στα γύρω. Πάρα-πέρα συναντάµε τον όρµο Ζ. Πηγή και το “Νερό”, όπου στον βράχο για πολλές χιλιετίες σταλάζει νερό. Συνεχίζοντας φτάνουµε στο ακρωτήρι Ζούρβα, όπου ο φάρος για χρόνια δίνει πληροφορίες και το στίγµα στους θαλασσινούς. Μετά τον φάρο και ενώ περιπλέουµε τη νότια ακτή, συναντάµε τον µεγάλο κόλπο Λιµνιόνιζα. Χωρίς να παραβλέπουµε τους ενδιάµεσους όµορφους κόλπους και παραλίες, φτάνουµε στο Νισίζι και την παραλία Άγιος Νικόλαος, όπου το νησάκι ενώνεται µε τη στεριά µε στενή λωρίδα γης. Σε ελάχιστη απόσταση βρισκόµαστε στη δυτικότερη άκρη της Ύδρας, µε τους κόλπους Μπίστι να δεσπόζουν, ο ένας κοιτάζοντας τις Σπέτσες και το ηλιοβασίλεµα, κι ο άλλος, λίγο βορειότερα, βλέπει τη Δοκό. Στον κόλπο τα πεύκα βουτάνε στη θάλασσα, τα βράχια µαρτυράνε ότι είναι Ύδρα και τα νερά προκαλούνε. Ο κόλπος προστατεύεται από τη Δοκό και κοντύτερα από το νησάκι Πέτασι και τον βράχο Ποντικό. Στο Μπίστι λειτουργεί και οργανωµένη πλαζ. Συνεχίζοντας ανατολικά φτάνουµε στον Μώλο µε τα νησάκια Κιβωτός και Ερηµονήσι µπροστά του. Ο επόµενος και τελευταίος κόλπος πλέοντες ανατολικά είναι ο Παλαµιδάς, όπου λειτουργεί καρνάγιο για εναπόθεση και επισκευές σκαφών.
Την ιστορία της Ύδρας συνοδεύουν πολλοί µύθοι, ένας από τους οποίους λέει, ότι ένα µικρό µπρίκι έπλεε φορτωµένο κρασί, όταν το πίεσε το µελτέµι, ο καπετάνιος φοβήθηκε και έταξε στον άγιο Κυπριανό, αν τον έσωζε, να του κτίσει µια εκκλησία, όπου αντί για νερό θα χρησιµοποιούσε κρασί, σώθηκε και έχτισε την εκκλησία, την «κλησίζα µε βερέ» (εκκλησία µε κρασί), όπως την λένε οι Υδραίοι. Ένας άλλος µύθος λέει, ότι στον γκρεµό Ζαστάνι έριχναν τους γέρους, τους οποίους µετέφεραν µέσα σ’ ένα κοφίνι. Ένας έβαλε τον πατέρα του σ’ ένα καινούργιο κοφίνι και φώναξε τον γιό του να τον µεταφέρουν, κι ο γιός του είπε: Να τον βάλουµε σ ένα παλιό κοφίνι κι αυτό το καινούργιο να το φυλάξουµε για σένα!
Έτσι κάπως είναι µια σύντοµη περιγραφή της Ύδρας, περιγραφή που µάλλον δεν της φτάνει, γιατί η Ύδρα είναι «πολλή» για να παρουσιαστεί συνοπτικά και δύσκολα χωράει σε λίγες γραµµές.
